“Hayvanları Muhafaza Kanunu ile Türk Ceza Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” üzerindeki görüşmeler; TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda başladı. Teklifteki, “hayvanlarla cinsel alakada bulunma” ibaresi tartışma yarattı. CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, “Bunlar zihinsel değişikliğin olmadığını ortaya koyuyor” derken, CHP Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, “Ne demek cinsel ilgi? Hayvanların isteği mı var? ‘Tecavüz’ denilmesi gerekir” dedi.
AKP tarafından hazırlanan ve TBMM Başkanlığı’na 117 milletvekillinin imzasıyla sunulan “Hayvanları Muhafaza Kanunu ile Türk Ceza Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” görüşmeleri, Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu’nda başladı.
Komite Lideri AKP Kars Milletvekili Yunus Kılıç; Hayvanların Haklarının Korunması ile Hayvanlara Eziyet ve Makûs Muamelenin Önlenmesi için Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Maksadıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu’nun 2019 yılında hazırlanan ve Genel Kurul’da kabul edilen raporunu anımsattı.
Kılıç, “Bu rapordan yararlanıldı. Toplumsal duyarlılıklarının tamamını karşılayacak mı? Bizce büyük kısmının karşılayacak. Sivil toplum kuruluşlarının ve toplumun genel kanaatini yansıtacak bir kanun teklifi ile karşınızda olacağız. 2013-2014’te Etraf Komisyonu’nda görüşülmüş olmasına karşın yoğunluk nedeniyle kadük kalmış lakin bugün görüşmelerine başlayacağımız bu kanunun beklentileri karşılamasını umuyorum” dedi ve görüşmeleri başlattı.
Teklif sahibi AKP Tekirdağ Milletvekili Mustafa Yel, teklif hakkında yaptığı bilgilendirme yaptı. Türkiye Belediyeler Birliği Lideri (TBB) ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Lideri Fatma Şahin, TBB olarak teklife takviye verdiklerini söyledi.
SARIBAL: ZİHİNSEL DEĞİŞİKLİK YOK
CHP Kümesi ismine kelam alan Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, şöyle konuştu:
“Geç kalmış olduğunu hepimiz biliyoruz. Sıkıntı bitmiyor. İştirakçi olmaması, sivil toplum örgütlerinin kanun yapma içinde tesirlerinin olmaması, öbür siyasi partilerin tesirlerinin olmaması, hafta sonu bize iletilmesi ve çalışma imkanı olmadan bu kurula gelmemizin önemli eza olduğunu paylaşmak isterim. ‘Bu canlıların mal olmasını kanundan çıkardık’ lakin ismine bakıyoruz ‘Hayvan Haklarının Korunması Kanunu.’ Siz hayvan haklarının korunması dediğiniz andan itibaren onları mal olmaktan çıkaramıyoruz. Alım satımını engelleyemiyoruz. Bu kanunun ismi ne olmalı? ‘Hayvan Hakları Kanunu olmalı.’ Ceza problemi. Bir hayvanın kuşağını yok eden bir fiilde bulunmuşsanız ona 6 ay üzere mahpus cezası öngörüyorsunuz ancak hayvana önemli dehşet uygularsanız ceza yok. Bu kanunda ‘hayvanlarla cinsel bağlantıya girme.’ Bu ne demek? ‘Cinsel istismar’ demeliyiz. Bunlar zihinsel değişikliğin olmadığını ortaya koyuyor. Değiştirilmesi gereken değerli noktalar. Her şey mahpus, para cezası… Bunlar bir sonuç. Bu işi buralara getirenlere bakalım. Sokak hayvanlarının en büyük sorunu kısırlaştırma. Kesinlikle ismini koymak lazım. Tarım ilçe müdürlükleri var, hayvansal alanları var. Buralara veteriner koyarak bir kısırlaştırma merkezi, yani anında ulaşılabilecek bir alana gereksinim var. Kesinlikle okullara hayvan hakları dersini koymak lazım.”
KARACA: CÜRÜM İŞLEYEN KİŞİ ELİNİ KOLUNU SALLAYARAK GEZER
CHP Genel Lider Yardımcısı, Denizli Milletvekili Gülizar Biçer Karaca, beş partinin imza attığı araştırma kurulu raporuyla kanun teklifi ortasındaki farklılıklara dikkat çekti. Karaca, şunları söyledi:
“Bu kanun teklifi, komite raporumuzun birçok düzenlemesini içermiyor. Kanun ismi ‘Hayvan Hakları Kanunu’ olarak değiştirilmelidir. Hayvanlara karşı şiddet, taciz, tecavüz hatalarının para cezasına çevrilmeyecek mahpus cezası olacağı söylenmişti. Bu yok. ‘Hayvanlar mal değil can olacak’ diye kamuoyuna duyurmuştunuz. ‘Cinsel ilişki…’ Hayvanların mal olarak gördüğü kanun da bu türlü. ‘Mal değil can olacak’ dediysek ne demek cinsel bağ? Hayvanların isteği mı var? ‘Tecavüz’ denilmesi gerekir. Bu kanun teklifin zihniyet değişikliği öngörmediği açıktır. Cezai yaptırımlar 6 ay. Mahkeme kararı verir, iyi hal indirimden 5 aya düşer, o da paraya çevrilir. Bir canlıya işlememesi gereken her türlü kabahati işleyen kişi, elini kolunu sallaya sallaya gezer. Şayet hayvanın jenerasyonu tükenmiyorsa bir hayvanı öldürmek legal mu olacak? Yunus parkları için 25 bin lira idari para cezası. O işletmeciler, yeni yunus kazanmak 25 bin lirayı umursar mı? Caydırıcı olması lazım.”
TURAN: HATASI İŞLEYENLERİN CEZA YATMAYACAĞI AÇIK
HDP Kümesi ismine Mersin Milletvekili Rıdvan Turan ise şunları söyledi:
“Bir tarafta hayvan kuşağını tüketenlere yatarı olan ceza hükmedilmiş. Sanki soyu tükenmekte olan hayvanların avlanmasına cevaz veren Merkez Av Kurulu bunun neresinde? Avcılık katilliktir. ‘Hayvanlar mal değildir’ demişsiniz; ‘pet shop’lar hayvan bulundurmayacak, katalogdan hayvan seçilecek, üretme çiftliklerinden hayvan getirilerek mal üzere satılacak. Yatarı olmayan kanun teklifi… Her şey sona getirilmiş, bu hatası işleyenlerin ceza yatmayacağı açık formda görülüyor.”
‘YASAKLI’ KÖPEKLER TARTIŞILDI
Komitede sık sık hayvan hakları savunucuları ile Lider Kılıç ortasında tartışma yaşandı. Kelam isteyen sivil toplum kuruluşu temsilcileri, Lider Kılıç’ın milletvekillerini öncelemesine reaksiyon gösterdi.
Bir öbür tartışma da Pitbull Terrier, Japanese Tosa, Dogo Argentino ve Fila Brasilerio cinsi köpeklerine yönelik sahiplenme, barındırma ve besleme yasağı üzerine oldu. Hayvan hakları savunucuları, barınaklarda yasaklı kapsamına giren 4 bin köpek olduğunu söyledi ve “Onlar can değil mi? Hiçbir kural altında sahiplenme yolu açılmıyor” yansısı gösterdi.
MHP’Lİ HABERAL’DAN TAKVİYE
MHP Ankara Milletvekili Erkan Haberal da “Konuşmamakta kararlıydım, dayanamadım. ‘Tehlikeli ırk’ neye nazaran? Burada bizim birinci yapmamız gereken şey, ‘tehlikeli ırk’ kavramını kaldırmamız lazım” dedi.
Cumhuriyet
