ANKARA – Sıhhat Bakanlığı tarafından açıklanan günlük Covid-19 tablosuna nazaran hadise sayılarında artış devam ediyor. Olay sayısında artışın 15 gün daha süreceğine dair açıklamalar yapılsa da uzmanlara nazaran toplumsal aralık ve maske üzere önlemlere uyulmadığı, kamu tarafından birtakım önlemler alınmadığı sürece olay artışı sürecek. Olay artış eğiliminin kaç gün süreceğine dair tarih vererek açıklama yapmanın gerçek olmadığını belirten uzmanlar salgını denetim altına almak ismine atılması gereken adımları anlattı.

‘BU FORMDA DEVAM EDERSEK OLAY SAYISINDAKİ ARTIŞ DEVAM EDER’

Türkiye’de tesirini arttırarak sürdüren Covid-19 salgınına karşı uzmanlar tarafından bir taraftan ikinci dalga ikazları lisana getirilirken bir taraftan da birinci dalganın şimdi denetim altına alınamadığı tabir ediliyor. Nisan ayı ortalarında kayıtlara geçen günlük 5 bin hadise eğiliminin binin altına düşmesinin akabinde tekrar yükselişe geçmesine münasebet olarak toplumsal ara kurallarına uyulmaması, maske kullanımına dikkat edilmemesi ve toplu etkinlikler gösteriliyor.

Hadise sayısındaki artışın hangi tarihe kadar süreceğine ait bir değerlendirmenin yanlışsız olmadığını belirten Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara’ya nazaran bu artış eğilimi toplumun maske ve ara kuralına ne kadar uyacağıyla bağlantılı. Bugünkü adımlarla devam edildiği taktirde hadise sayılarındaki artışın süreceğini söyleyen Kara, “Bu halde devam edersek, önümüzdeki periyodun de teneffüs yolu enfeksiyonlarının da başladığı bir devir olduğu için, hadise sayısındaki artış deva eder. Lakin biz tedbirlere uymayı başarırsak, tedbirleri en azından sıkı sıkıya uyarsak, bunu yalnızca sokakta yürürken diye düşünmeyelim tıpkı meskende yaşamadığımız rastgele biriyle yan yana olduğumuzda da tedbirleri alabilirsek olay artışının önüne geçer, hatta olayların inişini süratle sağlarız” dedi.

Türkiye’nin salgın karşısında şimdi birinci dalgayı tam olarak atlatamadığını tabir eden Kara, “Vakalarımızda dalgalanmalar oluyor ancak bu dalgalanmaların bir kısmı bugünlerde olduğu üzere büyük oluyor. Sahiden önemli bir yükselmemiz var ve bu huzursuz edici. Bu nedenle acilen, daima bir arada şöyle düşünmemiz lazım; Yapabileceğimin en fazlasını en süratli halde yapmak gerekiyor. O da mutlak ve mutlak maske takmak, mutlak ve mutlak aralık kuralına uymakla olur. Fakat bunu hayatımızın her anında uygulamamız lazım. Bir düğüne gittiğim vakit karşımızdaki amcamın oğlu, dayımın kızı biçiminde bir niyet içerisinde hareket ederek, ‘Ondan bir şey gelmez’ demememiz gerekiyor. Karşımızdaki herkesin virüs bulaştıracağını düşünüp maske ve uzaklığa dikkat etmemiz gerekiyor” diye konuştu.

‘VAKALAR DURUP DURURKEN AZALMAZ’

Hadise sayılarında artış devrinde olunduğunu, bunu azaltacak rastgele bir ek önlem alınmadığı taktirde artışın süreceğini belirten Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan’a nazaran “15 gün dişinizi sıkın”, “15 gün sonra salgın bitiyor” üzere tabirler toplumu yanıltıyor.

Maske zaruriliği, toplanma sayılarında kısıtlama, kademeli mesai ve konuttan çalışma üzere tedbirlere uyulmadığı taktirde hadise artışının devam edeceğini söyleyen Ceyhan, “Mesaili esnek çalışma modeline bütün Türkiye’de tüm kurumlarda geçilirse daha tesirli olur. Bölgesel önlemlerin çok faydalı olmayacağını düşünüyorum zira kentler ortası sirkülasyon bu kadar hürken bölgesel tedbirler çok tesirli olmayacaktır. Onların bütün Türkiye sathında uygulanması lazım” dedi.

Önlem alınmadığı takdirde olayların “durup dururken” azalmayacağını belirten Ceyhan, “Bir durumda azalır, virüs mutasyona uğrar ya da toplumsal kitlesel aşılama yaparsınız fakat bu halde azalır. Yoksa durup dururken rastgele bir biçimde önlem almazsanız, önlemlere uyulmazsa hadise azalmaz. Artış olacaktır zira bu bilimsel gerçek. Önlem alınmadığı takdirde her bir kişi iki üç şahsa bulaştıra bulaştıra dalga halinde artarak büyüyor ve devam edecektir” diye konuştu.

‘SONBAHARLA BİRLİKTE OLAY SAYILARINDAKİ ARTIŞ DEVAM EDEBİLİR’

Olay sayısındaki artışın önüne geçebilmek ismine atılması gereken en değerli adımın hadiseleri tespit etmek olduğunu söyleyen Hacettepe Üniversitesi’nde vazifeli Türk Tabipleri Birliği Halk Sıhhati Kolu’ndan Doç. Dr. Cavit Yavuz Işık’a nazaran, kaçırılan her olay haftalar sonra yüzlerce olay biçiminde karşımıza çıkabilir. Hadiseleri tespit etmenin ve bunları süratli bir biçimde izolasyona almanın değerini vurgulayan Işık son devirdeki hadise artışına dair ise şunları söyledi:

“Özellikle son iki haftada istikrarlı bir azalma göstermesi gerekirken bu yaşanmadı. Kademeli açılma kriterlerinden bir tanesi toplumsal bulaşıcılığı denetime almaydı. Biz bunu süratli gerçekleştirdik. Haziran ayından itibaren olaylarda bir artışa yansımış oldu. Yaz devrini de günlük bin olay bandında geçirdik ancak artık görüyoruz ki resmi olay sayılarımız bin beş yüz bandına yerleşmiş oldu. Bu bilhassa yaz devri temasın artması nedeniyle gerçekleşmiş üzere görünüyor. Hem süratli açılmanın tesiriyle hem de yaz devri yaşanan fazla temasın tesiriyle bu yaz devrinin sonunu bin beş yüz bandında geçiriyoruz. Sonbaharla birlikte hadise sayılarındaki bu artış devam edebilir ve bu da kaygı verici bir nokta.”

‘TOPLUMUN AHENK SAĞLAYABİLECEĞİ KAMUSAL ÇALIŞMALAR YAPMALIYIZ’

Hastanelerde Covid-19 olaylarının ağır olduğunu, etkin hadise sayısının ise resmi sayılar üzerinden bakıldığında 17 bine yaklaştığını belirten Işık, “Resmi sayılara nazaran bile 17 bin civarında insanımız Covid-19’la ilgili tedavi alıyor. Olay havuzumuz 17 bine çıktı ki bu 8 Temmuz seviyesinin üstünde bir sayı. Bu artmaya devam ettikçe geriye gerçek gideceğiz. Biz aslında salgını denetim altına alıp toplumsal bulaşıcılığı düşürüp sonbahara çok düşük sayılarla girebilecekken geriye gerçek gidiyoruz ve olay sayılarımız artıyor. Bir yandan da toplumda tespit edemediğimiz hadiseler olduğunu, virüs taşıyan bireyler olduğunu düşünürsek toplumsal bulaşıcılığının denetim altında olmadığını söz edebiliriz” dedi.

Sonbaharla birlikte kapalı yerlere tekrar dönüleceğini, buralarda daha fazla bireyler ortasında temas yaşanacağını, grip döneminin da başlamasıyla tasalarının daha da arttığını belirten Işık kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Ancak şöyle bir talihimiz var. Covid-19’la ilgili aldığımız her tedbir gripte de işe yarıyor. Bu tedbirlere ne kadar ahenk sağlar, korunmanın ne kadar kıymetli olduğunu iyi anlatırsak, bununla birlikte kamusal tedbirleri ne kadar hayata geçirebilir ve o gözle toplumun ahengini arttırma çalışmaları yapabilirsek derdimiz o kadar az olur. Örneğin bu hafta yayınlanan genelgeyle kamuya esnek çalışma yapabilme yetkisi üzere adımlar kıymetli. Bu manada vilayetler seviyesinde yapılabilecekleri ortaya koyup tekrardan birtakım tedbirleri hayata geçirmeye çalışmak gerekiyor. Bunu yalnızca bireylere bırakmak da yanlışsız bir yol ve prosedür değil. Toplumun ahengi düşükse toplumun da ahenk sağlayabileceği kamusal çalışmalar yapmalıyız. “

Gazete Duvar