İktidarın “Sudan’da tarım” hayalinin iflas ettiği, Türkiye-Sudan iştirakinde kurulan şirketin faaliyet raporlarında da itiraf edildi. Sudan’da tarım faaliyeti yürütmek gayesiyle iki ülke ortasında imzalanan muahede 2015’te onaylandı. Muahede sonrası kurulan Türk Sudan Memleketler arası Tarım ve Hayvancılık AŞ’nin 2020 faaliyet raporu ortaya çıktı.
BİR ÇALIŞANI VAR
66.5 milyon TL sermayeli şirketin yüzde 80’i TİGEM’e yüzde 20’si ise Sudan Tarım ve Ormancılık Bakanlığı’na ilişkin. Şirkette altı idare heyeti üyesi ve bir de lider var. Öteki da kimse yok. Rapora nazaran, 31 Aralık 2020 prestijiyle işçi sayısı bir kişi. Hiçbir faaliyet olmamasına rağmen 1 Ocak 2020 ile 31 Aralık 2020 devri için yöneticilere sağlanan huzur hakkı ve ikramiye toplam meblağı 416 bin 695 TL. Raporda, şöyle denildi: “TİGEM’e tahsis edilmesi gereken 780 bin 500 hektar arazinin dönem teslimi Sudan’da yaşanan hükümet değişikliği ve Covid-19 nedenleri ile gerçekleşememiştir. Toprakların TİGEM’e tahsis edilememesine bağlı Türk özel dal firmalarına kiralama yapılamadığından ziraî üretim gerçekleşmemiş, yatırım yapılmadığından faaliyette bulunulmamıştır. Takım ihdasları, resmi yazı ile talep edilmiştir.”
SARFİYAT YÜZDE 100 ARTTI
Rapora nazaran 994 bin 598 TL meblağında gerçekleşen faiz gelirleri 2019’a nazaran yüzde 46 oranında azaldı. Azalış nedeni olarak 2020’de mevduat faiz oranlarının düşmesi gösterildi. Faiz gelirinin toplam gelirin yüzde 100’ünü oluşturduğu belirtildi. Öbür olağandışı gelir ve kârlar 2019 yılına nazaran yüzde 99 oranında azaldı. 116 bin 483 TL fiyatındaki olağandışı masraf ve ziyanlar 2019 yılına nazaran yüzde 100 oranında arttı. Bunun geçmiş yıllara ilişkin idare heyetinin fiyat ve ikramiye farkları ile idare konseyi üyelerine ödenen vergi iadelerinden oluştuğu belirtildi. Toplam sarfiyatların yüzde 15.4’ünü oluşturduğu kaydedildi.
Rapora nazaran, periyot kârı olan 238 bin 250 TL’den vergi ve yasal yükümlülükler (61 bin 707 TL) düşüldükten sonra devir net kârının 176 bin 542 TL olduğu kaydedildi. Net kâr 2019’da 931 bin 673 TL’ydi.
“TAHSİS OLURSA…”
Şirketin 2018 ve 2019 yılı faaliyet raporlarında da Sudan’ın mutabakat kapsamında toprakları tahsis etmesi durumunda yatırımlara başlanacağı lisana getiriliyor. Öte yandan TİGEM’in 2020 faaliyet raporunda da şirket için Sudan’ın başşehri Hartum’da da şube açıldığı belirtildi.
HAYALDİ HAYAL KALDI
2018’de periyodun Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli, Sudan’a gidip tarım yerlerini gezmişti. Pakdemirli, “En sonunda yerimize kavuşmuş olduk, artık içindeyiz” demişti. Türk-Sudan Memleketler arası Tarım ve Hayvancılık AŞ binasının açılışını da yapan Pakdemirli, “Bu binada, ülkemize tahsis edilen 780 bin hektarlık tarım alanında çalışmalar yürütülecek, yeni deneyimler elde edilecek” demişti. Pakdemirli’nin bu “hayalleri” gerçekleşmedi.
Cumhuriyet
