Tiyatro sanatkarları salgın öncesi ve sonrası artan sıkıntılarının hiçbir formda tahlile kavuşturulmaması karşısında “susmaya” karar verdi. Birinci olarak Cenk Dost Verdi, Deniz Elmas ve Ulaş Kaya, “katlanılmazlığın eşiğini aştıklarını” söyleyerek susma hareketi başlattı. Her sabah saat 10.00’da Kadıköy’deki Moda Sahnesi’nin önünde buluşan tiyatrocular, saat 20.00’ye kadar susuyorlar. Bugün aksiyonlarının altıncı günündeler. Yalnızca saat 17.00-18.00 ortasında sohbet molası veren tiyatrocular, meslektaşları ve kendilerine dayanak vermeye gelen şahısların sorularını yanıtlayarak, meselelerini paylaşıyorlar.
‘TİYATRO YOK SAYILIYOR’
Cenk Dost Verdi, tüm özel tiyatro işçilerinin ve sanatçı dostlarının ayakta hatta hayatta kalma gayreti verdiklerini belirterek, “Bu çabayı takdir etmekle birlikte yaşanan pandemi süreciyle artıp daha da görünür olan ve bizler için hayati ehemmiyet arz eden sıkıntılarımıza devlet, Kültür ve Turizm Bakanlığı nezdindeki kayıtsızlık neredeyse alay boyutuna varmıştır” dedi. Bu süreçte tiyatronun asıl sıkıntılarına dönük farkındalığı, gerek toplumsal medya içerikleriyle gerek imza kampanyalarıyla örgütleyen meslek birliklerinin sonunda Bakanlığı masaya oturttuğuna dikkat çeken Verdi, kısa bir mühlet evvel açıklanan KDV indiriminin bir kazanım olarak görülmemesi gerektiğini şu sözlerle açıkladı: “Bunun bir yandan tekrar tiyatrolara birer ticari işletme mantığıyla yaklaşılarak atılan süreksiz bir adım oluşu, devletin bu mevzuyu geçiştirme, bir kültür sanat siyaseti çerçevesinde değerlendirmeme niyetinin devamı-ifşası olmuştur. Bu tavır sanatı-tiyatroyu yok sayma, hatta yok etme siyaseti olarak artık ideolojik bir hâl almış ve geçmişten gelen sıkıntılarıyla daha da sertleşmiştir. İşte tüm bunlar bizleri yeni bir lisan aramaya itmiştir.”
‘DİLSİZİN SUSTUĞU SÖYLENEBİLİR Mİ?’
Cenk Dost Verdi, örgütlü çabalarla oluşan kazanım atmosferinde ferdi gayretlerin çeşitli vakit ve fikir uyuşmazlıklarıyla baskılanıyor oluşundan yola çıkarak bu sürece daha samimi ve ferdî nasıl katkı sağlarız kanısının kendilerini bu “susku/performansa” ikna ettiğini söz etti. Yüzeysel bakıldığında epey pasif ve tahlili tartışıp önermekten uzak görünse de bu susku/performansın kişisel olarak şimdiye kadar “söylediklerinin” hiçbir işe yaramadığını, her geçen gün daha ağır bedellerle öğrenmekten, değil bakanlıkça mesleğin içinde bile birçok sanat emekçisinde oluşan sessizliği görünür kılmak ve “susma” hareketinin kendisini bir lisan arayışı olarak tekrar kullanma gereksiniminden geldiğini kaydetti ve ekledi: “Sartre’ın dediği üzere ‘Dilsizin sustuğu söylenebilir mi?’
‘TİYATRO YASASI İSTİYORUZ’
Deniz Elmas da, bilhassa son iki aydır meslek örgütlerinin meselelerin tahliline yönelik attığı adımların hiç oluşmamış üzere sönümlendiğine dikkat çekerek, şöyle konuştu: “Hiçbir çabayı reddedip küçümsemek niyetinde değiliz lakin bizler, yani hayatlarını yalnızca mesleğini yaparak kazanmaya çalışan sanatkarlar, bu topyekûn sessizleşme, sorunu asıl muhatabıyla kalıcı olarak çözme fikrinden ve kararlılığından uzaklaşma haline sessizliğin objesi olarak bir tecrübe yaşama ve yaşatma eforu içerisindeyiz. Tiyatro yasasının çıkması, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bizlerin varlığını kabul etmesi ve de muhafazası her şeyden evvel bir vatandaşlık hakkı talebimizdir.” Elmas, bu suskunun kendilerine tahlilin bir sonraki kademesi için bir lügat ve yürek kaynağı oluşturacağını umduklarını söyledi.
DAYANAK DAVETI
Ulaş Kaya ise, her türlü öfke ve şiddeti reddeden bu diyalog taleplerinin öncelikle meslektaşları, hatta geleceğin sanatkarları olarak bu sıkıntıların ortasında meslek hayatlarına atılacak öğrenci meslektaşları ve olağan ki seyircileri tarafından sahiplenilip büyütülmesinin artık daha değerli ve acil bir gereksinim olduğunu vurguladı.
“Bizlerin bu susuşundaki ‘herkese nazaran ne ise o’ olan mananın bu sahiplenmeyle çok daha yüksek bir sese dönüşmesinden diğer hiçbir beklentimiz yok” diyen Kaya, artık her bir ortaya geldiklerinde, kendi ortalarında birebir şeyleri konuşup güvencesizliğin hayaliliğinden doğan haklı telaşlarını bastırmaktan yorulup, söylenmeyeni, söylendiğinde işe yarayacak olanı aramak ismine sustuklarını kaydetti. Kaya, şu çağrıyı yaptı: “Ve sizleri susmanın, sessizliğin fiili zorluğunu bizle paylaşmaya, suskuyu kayıtsızlıktan, boşa konuşmaktansa susmayı tercih etmekten kurtarıp yeni bir anlama/dile kavuşturmaya çağırıyoruz. Biliyoruz ki susmak açıklanamaz olan karşısında küçülmek, sinmek değil, tersine onu her yoldan keşfetmeye yine ve tekrar yürek etmektir.”
Gazete Duvar
