Tekirdağ’ın Süleymanpaşa ilçesinde 1979 yılından beri yumurta üretimi yapan Adnan Arsu, “üç harfli marketlerin” üreticiye baskı uygulayarak fiyatları şuurlu bir halde aşağı çektiğini söyledi. Zincir marketlerin maliyetinin altında yumurta aldığını ama bunu müşteriye yansıtmadığını belirten Arsu, maliyetler karşısında dayanacak güçlerinin kalmadığını lisana getirdi.
Süleymanpaşa’nın Nusratlı Mahallesi’nde yumurta üretimi yapan Adnan Arsu, yumurtacıların yaşadığı ıstırapları anlattı.
“1979’dan beri yumurta dalındayım 2,5 yıldır yumurta üreticisi çok problemde ve çok dertli” diyen Arsu, “Şu anda hayvansal eserlerin zerzevat meyve üreten kardeşlerimizin malının yüzde 65’ini üç harfli marketler alıyor. Bu marketlerin her birinin 10 bin, 15 bin şubesi oldu. Tüm alıcı bu marketler olduğu için üreticiye baskı uyguluyor” tabirlerini kullandı.
Zincir marketlerin haftada 50 milyon yumurta alırken sonrasında bu sayısı düşürdüklerini belirten Arsu, şunları söyledi:
“Yumurtayı (fiyatı) çok kolay yükseltiyorlar. Malı süratli çekiyorlar. 10 günde yumurtayı yüzde yüzlere varana kadar yükseltiyorlar. Sonra 22 liradan, yumurtayı bir orta toptan aldılar. Etiketlerini 30 lira yapıp yumurta alımını kesiyorlar. Bu marketler, haftada 50 milyon yumurta alırken bunu düşürüyor 5 milyona. 2 milyon, 3 milyon yumurta üretimi yapan çiftlikler var. Bu üreticinin elinde 15 günlük malı durdu mu, 30-40 milyon yumurtayı nereye koyacak. Yeniden o kadar da yemin parasını temin etmek zorunda.”
‘YÜZDE 300 KÂRLA ÇALIŞIYORLAR’
Zincir marketlerin yumurtada yüzde 300 kârla çalıştığını öne süren Arsu, şöyle devam etti:
“Tek alıcı, sayıları 7-8 tane olan üç harfli marketler. Bunların komitecileri, üreticiyi aradığı vakit ‘yumurta değerli satılmıyor’ diyerek yumurtanın fiyatını aşağı çekiyor. Üretici yumurtasını maliyetin altına satmak zorunda kalıyor. Lakin bunlar maliyetin altına aldığı yumurtayı tüketiciye yansıtmıyor. Bunları devlet tek tek faturalarına bakarak denetleyebilir. Geçen sene bu vakitler 30’lu yumurtayı üretici 5 TL toptan verdi. Bakın büyük marketlere geçen sene bu vakitler 15 liranın altında yumurta satmadılar. Bu marketler yüzde 300 karla çalışıyor. Bu marketler günde 50 milyona yakın yumurta satıyor. Benim 18 liraya verdiğim yumurtayı market 34 liraya satıyor. Yazıktır günahtır. Yumurta kıymetli olunca tüketici fazla tüketemiyor ziyanı biz üreticilere oluyor.”
‘MALİYETLER İKİ KATINA ÇIKTI’
Geçen yıla nazaran maliyetlerinin iki katına çıktığını lisana getiren Arsu, “Geçen yıl bu vakitler bir kamyon soya küspesinin tonu 370 dolardı. Doların da fiyatı 5.5 liraydı. Şu anda bir ton soya küspesinin fiyatı 640 dolara kadar yükseldi. Bir ton soyayı 50 bin TL’ye alırken şu anda 180 bin TL’ye alıyoruz. O vakit toptancıya bir yumurtayı 50 kuruşa verirken artık yeniden 50 kuruşa veriyoruz. Taban fiyat bin 200 TL iken de yumurtayı 50 kuruşa veriyorduk artık de 50 kuruşa. O vakit yumurtaya girecek bir tavuğu 12-13 liraya alıyorduk. Artık 50 liraya mal oluyor. Bir tavuk yumurta verene kadar 50 TL. Bu işletmeler ziyana çalışıyor” dedi.
‘BÜTÜN TAHIL ESERLERİ ZAMLANDI, KİMSE YEM ALAMAYACAK’
Tahıl eserlerinin fiyatının da yükseldiğini belirten Arsu, “Kuraklıktan ötürü bütün tahıl eserleri zamlandı. Tamamı çok yükseldi. Kimse yem alamayacak. Tavuk yeminin tonu bin 600 TL civarındaydı artık 3 bin 400 TL. Biz evvelden 3-4 yumurta ile bir kilo yem alıyorduk, artık 8 yumurta ile 1 kilo yem alamıyoruz. Hani bunun çalışanı, elektriği, masrafları” diye konuştu. (ANKA)
Gazete Duvar
