İzmir’de 30 Ekim 2020’de 117 yurttaşın hayatını kaybettiği sarsıntının akabinde İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında 10’u tutuklu 29 kişi hakkında 5 başka iddianame hazırlandı.

Sarsıntının akabinde büsbütün yıkılan İstek Beyefendi Apartmanı ile ilgili iddianame, İzmir 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilerek dava açıldı. Yıkılan İstek Beyefendi Apartmanında 36 yurttaşın hayatını kaybetmesi, 17 kişinin de yaralanması nedeniyle haklarında “şuurlu taksirle birden fazla insanın vefatına ve yaralanmasına neden olma” kabahatinden dava açılan 3’ü tutuklu 9 sanığın İzmir 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığı davaya verilen ortanın akabinde devam edildi.

10 yıl öncesini hatırlamadığını söz eden tutuksuz sanık İ.A., zelzelede torununu kaybettiğini söyleyerek, “2005 yıllarında apartmanda yöneticilik yapmış olabilirim. Tam olarak tarihi hatırlamıyorum. Yöneticilik yaptığım yıllarda apartmanda rastgele bir tadilat yapmadık” dedi.

“OĞLUM 1 SENE EVVEL BU SALONLARDA AVUKATLIK YAPIYORDU”

Avukat olan eski eşi ve oğlunu zelzelede kaybettiğini söyleyen F.M., “Oğlum babasıyla birlikte o apartmanda kiracıydı. Okutup avukat yaptıktan sonra babasıyla birlikte zelzelede vefat etti. Zelzeleden 2 saat evvel işe uğurladığım oğlumu, zelzeleden 4 gün sonra morgda teşhis ettim. Oğlum 1 sene evvel bu salonlarda avukatlık yapıyordu, artık ise mezarda” diyerek tüm sorumlulardan şikayetçi olduğunu söyledi.

“ADLİYE BİNASINDA BİLE BAYRAKLI HAVZASINDA OLDUĞU İÇİN İNANÇTA DEĞİLİZ”

Zelzelede yeğenini kaybettiğini söyleyen Z.Ş. ise, “Ateş düştüğü yeri yakıyor. Biz 1 yıldır her gün ağlıyoruz. Sorumluların cezalandırılması, bundan sonraki sorumlular için tedbire manasına gelmektedir. Bayraklı havzasında çok katlı yapılaşmaya müsaade veren herkes bu olayda sorumludur. Şu an içerisinde bulunduğumuz adliye binasında bile Bayraklı havzasında olduğu için inançta değiliz” dedi.

“APARTMANA YÜK BİNDİRİCİ NE KADAR SÜREÇ VARSA YAPILDI”

Sarsıntıda eşini kaybedip, kızına ise 91 saat sonra kavuştuğunu anlatan U.G., “Binada bulunan diş kliniğinin adapsız olarak açıldığını düşünüyorum. Burada birçok tadilat oldu lakin hiçbir müsaade alınmadı. Apartman yöneticisi fiyat aldığı için ‘Ben fiyat almadan yaparım’ dedim lakin beni yönetici yapmadılar. Binanın altında bulunan dükkanlara orta sıra sohbet eder üzere girip denetim ederdim. Hiçbir kolon kesme izine rastlamadım. Her şeyin bir ömrü vardır. Binanın da yapılan tadilatlardan ötürü çok yıprandığını düşünüyorum. ‘Mantolama yaptıralım’ dediler. Mantolama çok maliyetli olduğu için binayı yıktırıp tekrar yaptırmayı önerdim fakat kabul etmediler. Apartmana yük bindirici ne kadar süreç varsa yapıldı. 2012 yılında belediyeden verilen raporda ise binanın inceletilmesi gerektiği yazıyordu” diye konuştu.

“BU DURUMUN İBRET OLMASI GEREKİYOR”

İstek Beyefendi Apartmanında 2 evladını kaybettiğini söyleyen anne N.T., 2012’de meydana gelen zelzelenin akabinde Özkanlar Mahallesi’nden, daha sağlam olduğunu düşündükleri Atatürk Mahallesi’ne taşındıklarını söz ederken, baba R.T. ise, “Çocuklarım halalarının meskeninde göçük altında kaldı. Zelzelenin üzerinden 385 gün geçti fakat bizi söze çağıran olmadı. Ben kendi teşebbüslerimle şuan buradayım. Yeri müsait olmayan bir alana nasıl bina imal müsaadesi verilir? Buna müsaade verenlerin de yargılanmasını istiyorum. Meskene gittiğimizde çocuklarımız yok lakin gözümü kapatınca onları görüyorum. Evlatlarımız bir anda yok oldu. Bu durumun ibret olması gerekiyor. Gerekirse burada devlet de yargılanmalı ki birebir yanılgılar tekrar yapılmasın” dedi.

“KLİNİKTEN GELEN TADİLAT SESİNDEN KONUTUM SARSILIYORDU”

Sarsıntıda ikiz çocuklarını kaybettiğini hatırlatan T.B. ise, “Apartmanda daha evvelki sarsıntıda meydana gelen çatlaklar için epoksi işi yapıldı. Binanın çürük olduğu tarafında bir şey söylenmedi bize. Apartman eski bir apartman olduğu için herkes tadilat yapıyordu. Epoksi yapıldıktan sonra apartman itimat veriyordu bize. 7-8 büyüklüğünde zelzeleye güçlü olduğunu düşünüyorduk. Apartman, civardaki apartmanlara nazaran eski olduğu için kentsel dönüşüm hususları konuşuldu. Bina 8 kattan 7 kata düşeceği ve geriye çekilip küçüleceği için kentsel dönüşüme başvurulmadı” dedi.

Pandemi sürecinde konuttan çalıştığı sırada alt katta açılacak diş kliniğinden gürültüler geldiğini söyleyen T.B., “Klinikten gelen tadilat sesinden meskenim sarsılıyordu. Meskende telefonla bile görüşemiyorduk. Çok önemli bir tadilat yapılıyordu. Yöneticiye durumu söylediğimde bir eza olmadığını söyledi” tabirlerini kullandı.

“DİŞ KLİNİĞİ SAHİBİ TADİLATI İTİRAF ETTİ”

“SANIKLARI DARAĞACI KURUP ASSANIZ BİZİM İÇİN YENİDEN KIYMETİ YOK”

Zelzelede 2 evladını, 2 yeğenini ve annesini kaybettiğini söyleyen H.B.Y., “Rıza Beyefendi Apartmanı davası çok değerli bir davadır. Burada tüm insanlığı ilgilendiren bir dava görülüyor. Tüm korkumuz, bu acıyı diğer kimsenin yaşamaması. Sanıkları darağacı kurup assanız bizim için yeniden pahası yok. Bizim acımız hiç geçmeyecek. İlahi adalet sağlanana kadar bu davanın takipçisi olacağım. Hem bu dünyada hem ahirette sorumlulardan hesap soracağım” diye konuştu.

“VİCDANEN RAHATIM”

Bornova-Bayraklı bölgelerinde 30 kadar bina yaptığını fakat yalnızca İstek Beyefendi Apartmanı’nın yıkıldığını söz eden tutuklu sanık, binanın müteahhidi Hasan Hüseyin Özkan, “Alt katta iki dükkan birleştirilmiş. Bir duvar, perde beton görevi görür. Diş kliniğinde yapılan tadilat anlatıldı. Bu binayı yaptığımda toprak çok yumuşak dedim lakin bir eksik olmadan ona nazaran yaptık. Binayı teslim ettikten sonra dışarıdan müdahale hakkım yok. O kadar bina yaptım bir eksik gereç kullanmadım. Ben 71 yaşındayım ve kabahatim olmadığı için tahliyemi istiyorum. 13 aydır buradayım. Vicdanen rahatım ancak bu olaydan ötürü çok üzgünüm” dedi.

Binanın projesini 1975 yılı sarsıntı yönetmeliğine nazaran hazırladığını söyleyen tutuklu sanık binanın statik betonarme proje müellifi T.P., “Bu bina bugün yapılmış olsa projeyi bugünkü yönetmeliğe nazaran hazırlardım. İnşaatı denetim için bir kere gidilmez. Bir katın betonu dökülürken 5 sefer gitmek gerekir. Denetim için 100 sefer inşaata gidilmesi gerekir. 2003 ve 2005 sarsıntılarının İstek Beyefendi Apartmanında oluşturduğu tesirler de var. Bu zelzeleler İstek Beyefendi Apartmanını çok farklı etkilemiş olabilir. Dükkanlarda duvarlar yıkılarak yeni duvarlar örülmüş. Bunlar da sistemi bozar” diyerek hatasız olduğunu söyleyerek, tahliyesini talep etti.

Genç ve deneyimsiz olduğu için binanın projesine formalite için imza attığını söyleyen tutuklu sanık binanın mimarı Ali Serdar Bayram, “Bu imzadan ötürü maddi bir çıkar sağlamadım. Cürmüm olmadığı için tahliyemi talep ediyorum” dedi. Duruşma savcısı, tutuklu sanıkların tutukluluk hallerini devamına karar verilmesini talep etti.

Mahkeme heyeti, binanın statik betonarme proje müellifi T.P.’nin tahliyesine öbür sanıkların tutukluluk hallerinin devamına karar vererek belgedeki eksikliklerin giderilmesi için davayı erteledi.

Cumhuriyet