Anketler ekonomik meselelerle gayret etmekte zorlanan AKP’ye takviyenin azaldığına işaret ederken, Türkiye’nin 84 milyonluk nüfusunun %15-20’sini oluşturan Alevi vatandaşların takviyesini kazanmak isteyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Alevi açılımına yönelik adım atmaya hazırlanıyor.
Fakat Alevi topluluğu temsilcilerinin açıklamaları, bu oyları kazanmanın Erdoğan için kuvvetli bir çaba olacağına işaret ediyor.
Seküler nitelikteki Alevi topluluğu, geçmişte bir sonuca varmayan gayretlerden sonra AKP’nin niyeti hakkında kuşkulu. Hükümetin bu bahisteki çalışmalarını samimi bulmayan Alevi temsilcilerine nazaran, AKP hükümeti aslında “kendi Alevisini yaratmaya çalışıyor.”
“Yüzyıllardır ezildik, darağacına gittik Pir Sultan üzere, Sivas’ta yakıldık, Maraş’ta öldürüldük, Çorum’da fırınlara atıldık biz tekrar kimseye boyun eğmedik… Bizim talebimiz şudur: Cemevimizin ibadethane olması.”
Akşam yapılacak Cem ayinine yetişmeye çalışan, servis sürücüsü ve tıpkı vakitte ayinin “dedesi” yani “pir”i olacak Ali Erdem’e nazaran Alevilerin temel bir talebi var: Cemevinin ibadethane olarak tanınması.
Dedelik statüsünün geliri olmadığı için geçimini sürücülükle sağlayan iki çocuk sahibi Fazilet kendi tabiriyle “canların katılımıyla” ayakta duran cemevinde Dersim’li, babadan oğula geçen dedelik vazifesini sürdürüyor.
“Biz yıllardır kimseden bir şey talep etmedik” diyen Fazilet öncelikli isteklerini şöyle tanımlıyor:
“İnanç yerimize kimse dokunmasın cemevi inanç yerimizdir, ibadet yerimizdir, nokta.”
Alevi Bektaşi Federasyonu’nun internet sitesinde yer alan bilgiye nazaran Türkiye’de kestirimi 20 milyon, Avrupa’da ise 1 milyon civarı Alevi yaşıyor. Buna nazaran Türkiye’deki Alevi vatandaşlar 84 milyonluk toplam nüfusun yaklaşık %24’ünü oluşturuyor. Birtakım iddialara nazaran ise Aleviler nüfusun yaklaşık %15’lik bir kısmını oluşturuyor.
Erdoğan 58 vilayette bin 585 cemevi ziyaret edilerek hazırlanan kapsamlı bir çalışmanın kabinede görüşüldüğünü ve İnsan Hakları Hareket Planı’nda yer alan azınlık vakıflarının seçim tarzıyla ilgili hususu da değerlendirdiklerini söylemişti.
Erdoğan, “Hangi kökene, hangi inanca, hangi meşrebe sahip olursa olsun Türkiye’nin, 84 milyon vatandaşımızın her birinin problemi bizim sıkıntımızdır. Bu anlayışla ulusal birlik ve beraberliğimizi güçlendirecek her adımı geçmişte attık, bugün de atmayı sürdüreceğiz” demişti.
“SON NOKTANIN KONULMASI AŞAMASI”
Üst seviye iki AKP’li yetkili ise Reuters’a yaptığı açıklamada, cemevlerine uzun müddettir talep edilen “ibadethane statüsünün” de verilebileceğini söyledi.
Üst seviye bir AKP’li yetkili, Erdoğan’ın açıklamalarının seçimle irtibatlı olup olmadığı konusunda ise, “Elbette azınlık hakları ve Alevi açılımlarının potansiyel olarak seçimlere iktidar açısından dayanak sağlaması olayın tabiatında var” dedi.
Tıpkı yetkili, itiraz eden kümeleri “aşırı uç” olarak tanımlarken, “Sürece kimsenin ziyan vermemesi için tüm tarafların hassas davranması gerekiyor. Bu sefer fırsat kaçırılmamalı” diye konuştu.
İBADETHANE STATÜSÜ
Bir öbür üst seviye bir AKP’li yetkili, “Artık bu işe gerektiği üzere son noktayı koyacağız diye düşünüyorum. Partinin üst kademesinde bu bahis tartışıldı. Belirli bir kademeye da geldi. Artık cemevleri vakıf ve dernek üzere bir statüye sahip. Artık ilgili bakanlıklar bir çalışma yapıyor. Kültür Turizm Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı. Buna nazaran neler yapılabilir bakılıyor” dedi ve ekledi:
“Zaten Alevi toplumu ile de temas edildi. Uzun müddettir talep edilen ibadethane statüsü de bu defa verilebilir. Bu hususta genel bir yaklaşım da var. Ancak bu bahiste Alevi toplumu ve ileri gelenlerinin de olumlu katkı vermesi gerekiyor.”
Birebir yetkili çalışmada maddi yüklerin en azından cemevlerinden alınması ve maaş konusu olduğunu da söyledi.
Yetkili, “Bir Alevi Cemaat Başkanlığı da kurulabilir. Bu mevzunun iyi sonuç verebileceği yaklaşımları da var. Bu da değerli gündem hususlarından biri. Cumhurbaşkanı da bu bahsin sonuçlandırılmasını istiyor. Problemler bugüne kadar çözülmeliydi ancak olamadı” dedi.
Bu cins düzenlemelerin daima oy derdiyle yapılır üzere anlaşıldığını fakat o denli olmadığını vurgulayan Üst seviye bir AKP’li yetkili, “Oy tesiri olacaktır tahminen de ancak aslında bu çalışma yıllar evvel başlamıştı. Seyahat nedeniyle sekteye uğradı. Artık yalnızca kaldığı yerden devam ediyor. Seçim için bir hazırlık üzere görmek haksızlık” dedi.
“ALEVİLERİN TEMEL SORUNU İBADET YERLERİNİN TANINMASI KONUSU”
Pir Sultan Abdal Derneği Lideri Gani Kaplan ise şu anda hükümetin yapmak istediklerine ait net bilgi sahibi olmadıklarını belirtti.
Kaplan, “Cemevlerinin kültür merkezi altında tanınmasını biz kabul etmeyiz. Kaldı ki Alevilerin problemleri iki işçi ve dedelerin aldığı fiyat değildir, Alevilerin temel sorunu ibadet yerlerini tanınmasıdır… Cemevi olarak tanımadığınız sürece bize gelebilecek hiçbir teklifi biz kabul etmeyiz bunu da gerçek bulmayız” dedi.
Kaplan Alevilerin temel taleplerini ise, “Diyanet İşleri kaldırılsın, zarurî din dersleri kaldırılsın, Madımak utanç müzesi olsun eşit yurttaşlık ve dergahlarımız geri verilsin…” formunda sıraladı.
Kaplan’ın verdiği bilgiye nazaran, Türkiye’de yaklaşık 4 bin 800 cemevi bulunuyor.
Alevi topluluğu temsilcilerinden Ali Yürümez de, “Bizi oyalamaya çalışıyorlar, samimi değiller, bundan bayağı uzaklar bunu ömrün her alanında görüyorsunuz” dedi ve Alevi köylerine cami yapılması, din derslerinde Alevilere karşı asimilasyon siyasetinin sürdüğünü söyledi.
“AMACI AŞİKÂR LAKİN SONUCU DA…”
“Seçimlerde seçmeniz ancak seçim sonrası birebir hizmeti almıyoruz” diyen Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Ataşehir Şube Lideri Gülsev Kaya ise Erdoğan’ın açıklamalarını, “Amacı belirli lakin sonucu da aşikâr olan cümleler bizim açımızdan her periyot buna şahit oluyoruz” diye niteledi ve ekledi:
Eşit yurttaşlık haklarının ehemmiyetini vurgulayan Kaya, “Zorunlu din derslerin kaldırılması, Diyanetin kapatılması bütün bunların üst başlığı eşit yurttaşlıktır” dedi.
Cumhuriyet
