Araba fiyatlarında kura bağlı fiyat artışları sürerken, bir artırım rallisinin de yedek kesim tarafında yaşanması bekleniyor. Otomotiv Satış Sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS) Lideri Ziya Özalp, hammadde ve navlundaki fiyat artışlarından ötürü otomotiv yedek modüllerine önümüzdeki üç ay içerisinde kademeli olarak yüzde 50 artırım yapılacağını açıkladı. Dünya gazetesinin haberine nazaran, birinci artırımlar geçen hafta yapıldı, yedek kesim fiyatları yüzde 15 arttı. Özalp, “Toplam enflasyona tesir edecek bir ‘otomotiv enflasyonu’ kapıda” yorumunu yaptı.
Otomotiv yedek kesim sekktörü, Türkiye’de 5 milyar dolarlarlık bir pazar büyüklüğüne sahip. Yalnızca OSS üyeleri bu pastanın yüzde 50’lik kısmını temsil ediyor. OSS Lideri Ziya Özalp, yedek kesim dalının uzun müddettir maliyet artışlarına katlanmaya çalıştığını ve artırımları minimumda tuttuğunu vurgulayarak, “Ancak hem hammadde hem de navlun maliyetleri tolere edilemez boyuta geldi. Önümüzdeki üç ay artırımlar kaçınılmaz olacak” dedi.
Yedek kesimlerin yüklü olarak Asya pazarlarından geldiğini hatırlatan Özalp, son bir buçuk yılda konteyner navlunundaki artışın 4 kata ulaşarak 13 bin dolarlara kadar çıktığını söyledi. Kimi kesimlerde navlunun eser fiyatına yaklaştığını, bu nedenle ithalatı durduran firmalar olduğunu aktaran Özalp, “Örneğin bir firma filtre getirecek diyelim. Bir konteynerin navlun maliyeti aslında 12-13 bin dolarken, o ekipmanın içerisinde getirdiğiniz filtrenin pahası ise 10-15 bin dolar. Birtakım firmalar, Uzakdoğu’daki üreticilere ‘ben sana eserin ödemesini yapayım ancak nakliyeyi sonra navlun düşüşe geçtiğinde yapayım’ diyor. Yalnızca navlun değil, çelik ve plastik üzere hammaddelerdeki yüzde 100’ü aşan fiyat artışları da katlanılamaz boyuta geldi” dedi.
Maliyetlere bir de elektrik artırımı eklendi
Ziya Özalp, son yapılan yüzde 15 elektrik artırımının da endüstricinin maliyetlerini kıymetli oranda artıracağına işaret etti. Tüm bunların tüketiciye artırım olarak yansımasının kaçınılmaz olduğunu tabir eden Özalp, “Bizim eserlerimizde tıpkı çarşıda, pazarda gördüğümüz üzere bir enflasyon kelam konusu. Yani toplumsal hayata girdiğinizde birçok artırımla müsabakaya başladınız, buna ister bir besin eseri ister dokuma eseri olarak bakın, temel bir gereksiniminizi almaya gittiğinizde karşılaştığınız fiyat artışı maalesef yedek kesimde başladı. Yedek modül fiyatları; yüklü ithal eserler olduğu için önemli bir formda artıyor. Buradaki en büyük avantajımız şu; biz dernek ve dal olarak alternatif kesimlere ulaşabiliyoruz. Yani alternatif modüllerle bu enflasyonu aşağıda tutmaya çalışıyoruz, aslında yaşanan artırımlar çok daha yüksek. Esasen yılın başından bu yana artan yüze 25 civarında kurdan başlayıp, onun üzerine de navlun maliyetlerini koyduğunuzda önemli bir biçimde yüzde 50’ye yakın bir fiyat görüyor olmanız lazım. Biz bunu alternatif kesimler koyarak, farklı markalar oluşturarak, stok düzeylerimizi yanlışsız yönetmeye çalışarak, sahiden de daha az hissettirmeye çalışıyoruz. Fakat inanın bizlerin de bu bahiste bir şey yapacak fazla gücü kalmıyor. Temmuzda yüzde 15 artırım yapıldı, eylül sonuna kadar bu oran yüzde 50’ye çıkacak. Lastiğinden aküsüne, yedek modülünden camına, işçiliğine kadar biz bu yansımayı göreceğiz” dedi.
Özalp, gelecek artırımlar öncesi tüketicilerin bu periyodu fırsat olarak değerlendirebileceğini, alternatif kesim bulunabilirliği ile araçlarının tamir ve bakımlarını çok daha az bütçeyle yaptırabileceğini tabir etti.
“Yerli üretim iştahı var teşvik güncellenmeli”
Kesimin birtakım eserleri Türkiye’de üretmeyi de gündeme aldığını açıklayan Özalp, lakin bunun için teşviklerin güncellenmesine muhtaçlık olduğunu söyledi. Özalp, “Devletin uyguladığı teşvikler çok olumlu. Lakin makine üzere birtakım teşviklerin müddeti 2022’nin sonunda doluyor. Şayet bu devirdeki bu teşvik yapısı biraz daha devam ederse, yatırım artar. Zira bugün rastgele bir makineyi almanız, getirmeniz en az bir yıl” dedi.
Avrupalı Türkiye’de üretim için kapıda lakin…
Ziya Özalp, Avrupalı büyük yedek kesim dağıtıcıları ile navlun konusunda ortak eza yaşadıklarını belirterek, “Avrupalı firmalar, ‘neden Türkiye’den daha fazla almayalım?’ diyerek bize daima tedarikçi ismi, eser soruyorlar. Türkiye’den neler alabileceklerini soruyorlar. Bu noktada Türkiye ismine önemli avantajlar gözüküyor. Lakin, bunu Türkiye’de bir bütün olarak ele almamız lazım. Katma bedelli, uzun vadeli yatırımlar ve hakikaten de teknolojinin, Ar-Ge düzeneklerinin kullanılacağı yatırımlar çok daha pahalı. Otomotiv için birçok Avrupalı üreticinin tesisini buraya taşıyabileceğine inanıyoruz, kapıdalar. Biraz da zorundalar aslında. Umarım politik yaklaşımlar da buna çanak tutar” açıklamasını yaptı.
Kesim bulunurluğu azalacak
Ziya Özalp, birtakım firmaların navlunun düşmesini beklediğine dikkat çekerek, “Bir biçimde ithalatlarını durduran firmalarımızın olması birtakım eserlerde bulunabilirlik sorunu yaratacak. Türkiye pazarında büyük bir sorun diyebiliriz. Bunlar da yavaş yavaş başlayacak. Zira beşerler bu maliyetlere eser getiremiyorlar” dedi.
Cumhuriyet
