Tayvan idaresi Sıhhat ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Dr. Shih-çung Çın ve Tayvan İktisat ve Kültür Misyonu Temsilcisi Yaser Çıng, Covid-19 ile uğraş için tedbirler ve başarıyı sağlayan etkenlerle ilgili soruları yanıtladı.   

Dünyada günlük hadise sayısının 600 bini aştığı, virüs nedeniyle her gün 10 bini aşkın kişinin ömrünü yitirdiği bir periyotta Tayvan’da 200 günü aşkın müddettir lokal kaynaklı olaya rastlanmıyor.

23,8 milyon nüfuslu adada bugüne dek 55’i mahallî kaynaklı sadece 584 Covid-19 olayı görüldü. Virüs nedeniyle bugüne dek 7 kişi hayatını kaybetti.

Tayvan, Aralık 2019’da Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan Covid-19’un halk sıhhati açısından yarattığı büyük tehdidi birinci fark eden ülkelerden oldu.

2 OCAK’TA ACİL AKSİYON GRUBU KURULDU

Pekin idaresinin, 31 Aralık 2019’da “yeni tip bir bulaşıcı zatürrenin” ortaya çıktığını ilan etmesinin çabucak akabinde, Tayvan, Vuhan kentinden gelen yolculara sıhhat denetimi uygulamaya başladı. 

Bakan Çın, 2003’te Çin’de ortaya çıkan Şiddetli Teneffüs Yolu Sendromu (SARS) salgınından edindikleri derslerin Covid-19 salgınını önlemede yol gösterici olduğunu belirterek, “Tayvan, 17 yıl evvelki SARS salgınından bu yana yeni bir bulaşıcı hastalığın baş göstermesi tehlikesine karşı hazırlık yürütüyor” tabirini kullandı.

Salgının yol açabileceği halk sıhhati tehdidine karşı 2 Ocak’ta acil hareket takımı oluşturulduğunu ve 20 Ocak’ta salgınlara karşı eşgüdüm mekanizması olarak tasarlanan Merkezi Epidemi Komuta Merkezinin (CECC) etkinleştirildiğini aktaran Çın, örgütlenmede aktifliği sağlamak üzere merkezin 23 Ocak’ta ikinci, 27 Şubat’ta ise birinci düzey hükümet organı haline getirildiğini kaydetti.

Çın, salgına karşı önlemleri uygulamada birincil yetkili CECC’nin, farklı bakanlıklara ilişkin kaynak ve kabiliyetlerin bütünleştirilmesine ve aktif kullanılmasına imkan sağladığını lisana getirdi.

VUHAN’DAN ULAŞIM DURDURULDU

Tayvan, salgının ortaya çıktığı Çin ana karasına coğrafik yakınlığı nedeniyle virüsten birinci etkilenen yerlerden biri oldu. Ada’da birinci hadise 21 Ocak’ta saptandı.

Birinci hadisenin akabinde Tayvan’da Vuhan’dan gelen yolcuların girişleri yasaklandı, Çin ana karası ile Hong Kong ve Macau özel yönetim bölgelerinden Ada’ya gelen tüm yolculara sıhhat taraması yapılmasına karar verildi.

Çin idaresi ise Vuhan’ı iki gün sonra, 23 Ocak’ta karantinaya almaya karar verdi. 

Dış kaynaklı bir yayılmayı önlemek için bu çeşitten tedbirlerin alınmasının değerine dikkat çeken Tayvan’ın Türkiye’deki İktisat ve Kültür Misyonu Temsilcisi Çıng, “Tayvan, 19 Mart’tan itibaren CECC’in ilan ettiği önlemler kapsamında tüm yabancıların girişini yasakladı. Sırf oturum izni ve diplomatik vize sahiplerini, ticari ve akdi yükümlülükleri olanları ve özel müsaade talep edenleri muaf tuttuk” değerlendirmesinde bulundu.

Salgının başlamasının akabinde çok sayıda ülke sıhhat çalışanlarına ve halka, sıhhi maske ve izolasyon kıyafetleri üzere Şahsî Hami Ekipmanlar (PPE) tedarik etmekte meseleler yaşarken, Tayvan bu mevzuda hazırlıklıydı.

Bakan Çın, hami ekipman yeterliliğinin sağlanması için yapılan çalışmalar konusunda şunları kaydetti:

“Sıhhi maske ithalatını 24 Ocak’tan 1 Haziran’a kadar yasakladık. Maske stoklarını müsadere ettik, lokal üretimi artırdık ve herkesin erişimini sağlamak üzere önlemler aldık. 6 Şubat’ta eczanelerde ve sıhhat merkezlerinde vatandaşlara kimlikle maske dağıtımına başladık. 12 Mart’ta buna maske sipariş sistemi eklendi. Bu sistem sayesinde vatandaşlar internetten sipariş verdiği maskeleri yakındaki bir marketten teslim alabildi. Bu metotlar kısıtlı kaynakların faal halde kullanılabilmesini, sıhhat, epidemi denetim, hane halkı ve sanayi gereksinimlerinin tıpkı anda karşılanabilmesini sağladı. İçerdeki maske gereksinimini teminata aldıktan sonra global ihtiyaca karşılık vermeye başladık. Tayvan, muhtaçlık sahibi ülkelere tıbbi ekipman ve epidemi denetim gereçleri bağışı yaptı.” 

MERKEZİ TAKİP SİSTEMİ

Hadiselerin tespiti ve takibinde merkezi bir bilgi sistemi kurmanın ehemmiyetinin altını çizen Bakan Çın, “Tayvan karantinaya alınan her olayın kaydedildiği bir elektronik izleme sistemi kurdu. Dışarından Tayvan’a gelen herkese mahallî bir telefon numarası tahsis ederek sıhhat bilgilerini sisteme girmelerini sağlıyoruz. Bu süreci yapan şahıslara iletiyle “sağlık beyan pasaportu” gönderiliyor. Bu bilgiler halk sıhhati idare sistemine işleniyor ve sıhhat kurumları, ilgili bireye bakım ve tıbbi dayanak hizmetleri sağlayabiliyor” sözünü kullandı.

Tayvanlıların seyahat geçmişlerinin Ulusal Sıhhat Sigortası kartlarına işlendiğini, bunun hekimlere mümkün olayları tespit etme ve topluluk içi yayılmaları tedbire imkanı sağladığını vurgulayan Çın, meskenlerinde karantinaya alınan şahısların cep telefonu operatörlerinden sağlanan konum bilgileriyle takip edildiği, karantina kurallarını ihlal edenlere para ve zorla yer değiştirme cezaları verilebildiğini kaydetti.

TOPYEKUN KARANTİNA UYGULANMADI

Tayvan, dünyadaki çok sayıda ülkenin tersine, salgına karşı önlem olarak topyekun karantina uygulamadı. Sokağa çıkma yasaklarına başvurulmadı, okullar, iş yerleri ve işletmeler daima açık kaldı.

Türkiye’deki Temsilci Çıng, salgın müddetince Tayvan halkının büyük çoğunluğu için hayatın olağan akışında devam ettiğini vurgulayarak, “Tayvan, salgının başından bu yana halkın şuurlu dikkati ve vaktinde alınan tedbirler sayesinde topyekun karantinaya gereksinim duymadı.” dedi.

Tayvan’da 200 günden fazla müddettir mahallî kaynaklı olaya rastlamamasının büyük bir muvaffakiyet olduğunu tabir eden Çıng, “Yerel hadise görülmemesi virüs riskinin kalmadığı manasına gelmiyor. Emelimiz riski yönetilebilir hale getirmek. İnsanlara gündelik hayatlarında salgına karşı çaba tedbirlerini uygulamayı sürdürmelerini salık veriyoruz” diye konuştu.

Temsilci Çıng, kış öncesinde mümkün yeni dalgaya ve mevsimsel hastalıklara karşı hazır olduklarını ifade etti. (AA)

Gazete Duvar