Bilim insanları, günümüzde insanların uzunluğunun daha süratli uzaması ve ergenliğe daha erken girmelerinin beyindeki bir sensörden kaynaklandığını açıkladı.

Dünyada 20. yüzyıl boyunca insanların beslenme alışkanlıkları ve sıhhati güzelleştikçe uzunlukları da neredeyse ortlama 20 cm uzadı.

Fakat bugüne kadar bunun sebebi belirlenememişti.

İngiltere’de araştırmacılara nazaran bu yeni keşif, gecikmeli büyüme problemine tahlil ve kas kütlesi geliştirmeye takviye olacak ilaçların üretilmesine sebep olabilir.

Bilim insanları uzun vakittir kaliteli besine sistemli bir biçimde erişimi olanların ergenliğe daha erken girdiğini ve uzunluklarının daha çok uzadığını biliyordu.

Örneğin Güney Kore yoksul bir ülke olmaktan çıkıp gelişmiş ülke statüsüne geçtiğinde yetişkin uzunluk ortalamasında inanılmaz artış gözlemlendi. Başka yandan Güney Asya ve Afrika’nın kimi bölgelerinde insanların uzunluk ortalaması neredeyse hiç artmadı.

Gıda-üreme-büyüme

Bilim dünyasında tükettiğimiz besinlerden bedenin besinsel durumunu bildiren ve fizikî büyümeye yol açan kimi sinyallerin beynin içindeki hipotalamus bölgesine gönderildiği biliniyor.

İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi’nin öncülük ettiği ve Tabiat (Nature) isimli bilim mecmuasında yayımlanan çalışma, bu sürece yol açan beyin reseptörünü keşfetti. İngiltere’deki Queen Mary ve Bristol, ve ABD’de Michigan ve Vanderbilt üniversiteleri de çalışma kümesinin bir kesimi.

MC3R ismi verilen beyin reseptörü, besin, üreme ve büyüme üçlüsü ortasındaki en kıymetli irtibat noktası.

Çalışmanın müellifi Cambridge Üniversitesi’nden Prof. Sir Stephen O’Rahilly, reseptörün bedenimize çok keyifli olduğumuzu ve bol ölçüde yemeğe erişimimizin olduğu bildirisini verdiğini ve akabinde bir an evvel büyüyüp, ergenliğe girip üremesini tavsiye ettiğini anlattı.

“Bu anlamadığımız sihirli bir süreç değil, nasıl olduğunu ve sinyallerin nasıl hareket ettiğini biliyoruz.”

Getty ImagesPathways in the brain are key to human growth and age of puberty

Araştırmacılar, İngiltere’de insanların sıhhat ve genetik bilgilerinin bulunduğu bir veritabanını kullanarak yaklaşık 500 bin gönüllünün genetik yapısını inceledi.

Çalışmada beyin reseptörünün gereğince iyi çalışmadığı insanların ergenliğe daha geç girdiğini ve genelde daha kısa uzunluklu olduğu saptandı.

Üstelik genleri mutasyona uğramış ve böylelikle beyin reseptörü düzgün çalışmayan çocukların da yaşıtlarından daha kısa ve zayıf olması sürecin erken yaşta başlayabileceğinin göstergesi.

Çalışmada sırasında harikulâde bir hadiseyle da karşılaşıldı. MC3R geninin iki kopyasında da mutasyon bulunan birinin ergenliğe lakin 20 yaşında girdiği ve çok kısa uzunluklu olduğu görüldü.

Gelecekte kullanılabilecek ilaçlar

Keşfin ergenlik süreci ve büyümeyle ilgili zorluklar yaşayan çocuklar, ve tıpkı vakitte çeşitli kronik hastalıklar yüzünden zayıf kalan ve kas kütlesi geliştirmek durumundaki insanlara yardımcı olabileceği düşünülüyor.

“Gelecekte yapılacak çalışmalar, MC3R reseptörünü aktive eden ilaçların bedendeki kalorileri hastanın fizikî fonksiyonelliğini güzelleştirmek emelli kaslara ve yağsız dokulara yönlendirebilir mi diye araştırmalı.” diyor Prof. O’Rahilly.

İştahı denetim eden MC4R isimli bir öbür beyin reseptörü bilim insanları tarafından keşfedilmişler ortasında. Beyninde MC4R eksikliği olanlar genelde obez oluyor.

İnsanların uzunluğu daha ne kadar uzayabilir?

Genel sıhhat ve beslenme alışkanlıkları bu sona ulaşıp ulaşılmayacağını belirleyen en önemli faktörlerden.

Daha yoksul ailelerin çocukları gereğince kalori tükettiklerinde aile genlerinden gelen uzunluk düzeyine ulaşabiliyorlar.

Uzun uzunluklu beşerler ise genelde daha uzun yaşıyor ve kalp hastalığı geçirme ihtimalleri düşük oluyor.

Avrupa’da birçok ülkede 100 yıldır insanların uzunlukları süratle artmıştı.

Güney Koreli bayanlar ve İranlı erkekler de son 100 yılda süratle uzamışlardı.

Dünyadaki en uzun beşerler Hollanda’da doğan erkekler (Ortalama 182cm). En kısa bayanlar ise Guetamala’da doğan bayanlar (Ortalama 140cm).

Cumhuriyet