Yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını tüm dünyayı esir almış olsa da; kanser, çağın hastalığı olmayı sürdürüyor. Kan, kemik iliği ve lenf bezinde ortaya çıkan lösemi, lenfoma ve multiple myeloma üzere hematolojik kanserler de, dünyada en çok rastlanan kanserlerin başında geliyor. Bilhassa bu kanser çeşitlerinde belirtileri önemsemek vakit kazandırıyor.
ANEMİNİN NEDENİ LÖSEMİ OLABİLİR
Bir öteki ismi da kan kanseri olan lösemi, kan hücrelerinin üretim yeri olan kemik iliğinin blast ismi verilen kanserli hücrelerce işgal edilerek, olağan kan hücrelerinin üretiminin bozulması ve bedende bu üretimin bozulmasının karşılığı olarak ortaya çıkan belirtilerle karakterizedir. Kemik iliğinde hangi hücre tipi kanserleşme gösteriyorsa hastalık, o akyuvar ismiyle tanımlanır.
Kan hücrelerinin üretim organı olan kemik iliğinde lösemik hücrelerin üretimi arttıkça bedenin tüm organlarına oksijen taşımaktan sorumlu alyuvar, enfeksiyonlara karşı çabadan sorumlu akyuvar ve kanamayı durdurmadan sorumlu trombositlerin üretimi de bozulur. Löseminin belirti ve bulguları da bu hücrelerin misyonlarının bozulmasına ve çeşitli organların lösemik hücreler tarafından tutulmasına bağlıdır. Bunlar ortasında, enfeksiyon sıklığının artması, halsizlik, çabuk yorulma, solukluk, tüm bedende kırmızı noktalar halinde kanama odakları, diş eti ve burun kanaması, iştah kaybı, kemik ağrıları, lenf bezlerinde büyüme gözlenebilir. Çok sık olarak gözlenen aneminin altından da lösemi çıkabilir.
LENFOMA
Lenfoma, lenf bezeleri ve bazen de dalak, kemik iliği, kan yahut başka organlarda makus huylu lenfosit denilen hücrelerin çoğalmasından kaynaklanan hastalıklardır. Kısaca, lenf dokusunun yahut lenfatik sistemin kanseri olarak tanımlanmaktadır. Lenfatik sistem, kemik iliği içinde bulunan birtakım beyaz hücre kümeleri, karaciğer, dalak ve lenf bezlerinden oluşur. Bu sistemde bulunan organlar akyuvarların varlığı nedeniyle bedenin en kıymetli savunma sistemini oluşturmaktadır. Lenfoma, hastalığa neden olan hücre kümelerinin birbirinden farklı olması nedeniyle, Hodgkin ve Hodgkin dışı olarak iki tipe ayrılmaktadır.
GEÇMEYEN ŞİŞLİKLERE DİKKAT
Boyun, koltuk altı yahut kasıklardaki lenf bezlerinde ağrısız şişlikler ve bedende morarmaların olması, gece yükselip sabaha karşı düşen ateş yüksekliği ve geceleri çamaşır değiştirecek kadar ağır terlemenin olması, son altı ay içinde beden yükünün yüzde 10’undan fazlasının kaybedilmesi, öksürük ve teneffüs ıstırabı, alkol kullanımı ile bedende kaşıntının ortaya çıkması, çabuk yorulma lenf kanserinin en sık görülen belirtilerindendir.
Ek olarak, lenf organlarının enfeksiyona karşı koymaları nedeniyle bahsedilen beden bölgelerinde ve boğaz ya da diş enfeksiyonuna bağlı ağrılı büyümeler de görülebilir. Lenfomaya bağlı lenf bezi büyüklükleri gelip süreksiz değildir ve tedavi edilmedikleri sürece büyümeye devam ederler.
MULTİPLE MYELOMA
Multiple myeloma kan üretim yeri olan kemik iliğindeki savunma hücrelerinden plazma hücrelerinin çok artmasından kaynaklanan bir kemik iliği kanseri tipidir. Plazma hücreleri bağışıklık sisteminin bir modülüdür. Olağan plazma hücreleri enfeksiyonlarla savaşmak için antikor denilen unsurları üretirler.
Multiple myelomada ise olağandışı plazma hücreleri paraprotein olarak bilinen olağandışı bir antikor tipi üretir. Multiple myeloma ile ilgili sorunların birden fazla kemik iliğinde biriken plazma hücreleri ile bunların salgıladığı paraprotein diye isimlendirdiğimiz unsur nedeniyle ortaya çıkar.
TEŞHİSİ SIKINTI DEĞİL
Multiple myeloma, teşhisi güç bir hastalık değildir. Bazen olağan kan testlerinde de multiple myelomadan şüphelenilebilir. Daha sıklıkla kemik kırığı nedeniyle çekilen bir sinema sonrası multiple myeloma’dan şüphelenilir. Çoklukla hastalar öteki şikayetleri olduğu için doktora masraf. Ek olarak yapılacak özel kan ve idrar testleri ile kemik iliği incelemesi ve kimi görüntüleme tetkikleriyle teşhis konulur.
Cumhuriyet
