Döviz artışlarıyla uçuşa geçen doğalgaz ve elektrik artırımları iğneden ipliğe tüm eserlere yansımaya başladı. Uzun vakittir ekmeğe artırım talebinde bulunan fırıncılar da artık undan susama kadar artan maliyetlere dayanamadıklarını belirterek hem fiyat artışı hem de gramajdan eksiltme istiyor.

Valiliğe başvuran fırıncıların talebi gramı 230’dan 210’a düşürürken fiyatı da 2 TL’den 2.5 TL’ye çıkarmak. Tüketici dernekleri ise yurttaşın sofrasında et, zerzevat üzere besinler eksilirken sıranın ekmeğe geldiğini belirtiyor ve maliyet artışlarının sübvanse edilmesini istiyor.

FİYATLAR HER HAFTA ARTIYOR

Yurttaş ekmek alırken TL kullansa da fırıncının birçok maliyet kalemi dövizle alınıyor. Son günlerde artış suratına yetişilemeyen un da ithalat nedeniyle döviz artışlarından etkilenen eserlerden biri. Halkın temel besinlerinden biri olan ekmeğin maliyetindeki hissesi yüzde 33 olan unun bir çuvalı haziranda 135 TL iken bugün 200-250 TL ortasında satılıyor. Yalnızca un fiyatının son bir haftada yüzde 20 zamlandığını söyleyen Türkiye Fırıncılar Federasyonu Lideri Halil İbrahim Balcı, taleplerini ilettiklerini belirterek şunları söylüyor:

“Eskiden rastgele bir eserde fiyat artınca 3-4 ay o fiyatla devam ederdik, biz de ona nazaran planlamamızı yapardık lakin artık artırımlar haftada bir geliyor. Doğalgaz ve elektrik artırımlarıyla birlikte işletme masraflarında toplamda yüzde 60 artış oldu. 230 gr ekmek 2 TL’ye satılıyor. Biz 210 gr ekmeğin 2.5 TL olması için bakanlıkla görüşmeler yapıyoruz.”

‘İŞ YAPAMAZ OLDUK’

Unun her ay yüzde 15 zamlandığını söyleyen İmrahor Petek Fırını yetkililerinden Murat Güney de fiyatların sabit kalmamasından yakınıyor. 2 ay evvel 163 TL’ye aldığı bir çuval unun şu an 227 TL olduğunu söyleyen Güney, “Bunun yanı sıra susam da zamlanıyor. Biz yerli susam kullanamıyoruz, ithal susam kullanabiliyoruz, onu da iki ay evvel 17 TL’den alıyorken şu an 25 TL’ye alıyorum. Bana elektrik 6 bin TL’nin altında gelmiyor, doğalgaz 4 bin geliyordu, son artırım hariç. Hakikaten işi yapamaz durumdayız” yorumunu yapıyor.

GÖZDEN ÇIKARILAN PERSONEL

Maliyet artışları karşısında işini kaybetme korkusu yaşadığını söyleyen fırın personeli Kazım Şimşek ise “210 TL’ye un alacaksın, içinden 260 tane ekmek çıkacak, bunun içinde dünya kadar maliyet var. Çalışan da düşünülmüyor. Doğalgaz ve elektrik artırımları malum. Un ve susamda da muazzam artırımlar var. Kiralar zamlandı, Minimum fiyat zamlanacak fakat bu fırın ekmek fiyatına artırım yapamıyor. Maliyetten kısmak için birinci gözden çıkarılacak kalem de her vakit personel olur. Ben işsiz kalacağım, başka arkadaşım da benim iş yükümü de çekmek zorunda kalacak. Olan personele olacak” diyor.

Un Sanayicileri Federasyonu, mevzu ile ilgili sorularımızı cevapsız bırakırken bölüm içinden isimler 350-400 dolar bandında satılan buğday ve artan döviz kurlarını işaret ederek krizin önümüzdeki yıl daha da büyüyeceğini söyledi.

Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF) Genel Lideri Aziz Koçal, ekmeğe artırımın önlenmesi için devletin devreye girmesi gerektiğini söyledi. Fırıncıların maliyet kalemlerindeki KDV’lerin sıfırlanmasını öneren Koçal, “Bir tarım ülkesiyken buğday ithal ediyor olmamız başlı başına bir facia. Çiftçinin üretime yönlendirilmesi ve dışa bağımlılığın sonlanması tarafında bir tarım siyaseti gerekiyor” diye konuştu.

HALK EKMEK’E ARTIRIM YOK

Toplumsal medya hesabından maliyet artışları ve artırım talebi ile ilgili açıklama yapan İstanbul Büyükşehir Belediyesi Sözcüsü Murat Ongun ise, “Yılbaşında 127 lira olan 1 çuval un bugün 192 lira. Yalnızca 3 ayda buğday fiyatları %24 arttı.

Girdilerdeki harika artışlara karşın vatandaşlarımız için Halk Ekmek 1.25 liradan satılmaya devam edecek” dedi.

BUĞDAY FİYATLARI 10 YILIN TEPESİNDE

Kuzey Amerika ve Karadeniz Bölgesi’ndeki kuraklıkla arzın azalması ve ithalattaki artış, buğday fiyatlarının yükselişinde tesirli oluyor. En faal kontrat olan aralık vadeli kontrat, yüzde 3.2 ile bir ayın en büyük artışını kaydetti.

Suudi Arabistan’ın yüksek ölçülü alımı fiyatlardaki artışta tesirli oldu. Geçen hafta ülke 1.3 milyon tonla iddiaların neredeyse iki misli alım yaptı. En büyük ithalatçılardan olan Mısır da Rusya’dan 18 bin ton buğday aldı. Buğday fiyatlarında yaşanan bu artış, halihazırda on yılın en yüksek düzeyindeki global besin maliyetlerinde daha fazla yükselişe neden olabilir.

Cumhuriyet