Edirne Cezaevi’nde tutuklu bulunan eski HDP Eş Genel Lideri Selahattin Demirtaş, muhalefetin demokrasi ittifakı kurabilmesi gerektiğini lisana getirirken, siyasi başkanların insani bağ de geliştirmesi gerektiğini söyledi. Demirtaş, dışarıda olsaydı eşi Başak Demirtaş ile birlikte DÜZGÜN Parti Genel Lideri Meral Akşener’in meskenine ziyarete gidebileceğini söyleyerek örnek verdi.
Medyascope TV’den Ruşen Çakır’ın sorularını yanıtlayan Demirtaş, kızlarıyla görüştürülmemesi konusundaki soru üzerine şunları söyledi:
‘KIZLARIMI ÇOK ÖZLÜYORUM LAKIN VİCDANSIZLIKLAR AZMİMİ ARTIRIYOR’
“Tüm hapishanelerde tam bir insanlık dramı yaşanıyor. Mevtten azaba, tecritten sıhhat meselelerine kadar epey önemli sıkıntılar varken benim, çocuklarımın ikisini birlikte göremiyor oluşumu önemli bir sorun haline getirmem yanlışsız olmaz. Lakin eşim ve kızlarım, hakeza tüm ailem tutsak yakını olduklarından, haklı olarak bu ayırımcı uygulamaları lisana getiriyorlar. Benden çok kızlarıma, ailemin geri kalanına yönelik bir haksızlık yapılıyor. Lakin bu da bana mahsus uygulama değil, tüm mahpuslara birebiri yapılıyor. Evet, kızlarımı çok çok özlüyorum lakin bu vicdansızlıklar, hukuksuzluklar gayret azmimi artırıyor” dedi.
Selahattin Demirtaş’ın öbür birtakım sorulara verdiği karşılıklar şöyle:
“Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem” yazınız geleceğe yönelik. “İttifak modeli” önerisi ise bugüne ilişkin. Bugün ve geleceği birebir anda tasarlamanın zorlukları neler?
Geleceği konuşacaksak bugünden başlamak, yani öncelikle bugünü planlamak dışında bir seçenek yoktur bence. Yarınlarımız için bugünü örgütlemek, kelamımızı ve hareketimizi bugünden icra etmek zorundayız. Aksi durumda geleceğe dair umutlarımız tatlı hayallerin ötesine geçemez.
Demokratik bir topluma ulaşabilmenin birinci adımları bunu kimlerle, hangi usullerle, hangi prensiplerle yapacağımızı belirleyip hayata geçirmektir. Yani demokrasi ittifakı olarak sunduğum tartışma taslağı, gelecekte bir demokrasi kurmanın ön şartıdır, olmazsa olmazıdır. Benim kelamını ettiğim ittifak ve gayret birliği kurulmadan da seçim kazanılabilir tahminen lakin demokrasi kazanılamaz. Ben seçim kazanmanın tek başına demokrasiyi getirmeyeceğini anlatmaya çalışıyorum. Seçimi, hangi prensipler ve emeller etrafında yürüttüğünüz gayretle kazandığınız da kıymetlidir.
‘İTTİFAKI BÜYÜTELİM DİYORUM’
İktidarın kaybettiğini, ama resen gideceğini beklemenin de yanlış olduğunu söylüyorsunuz. Hakikat olan tam olarak ve mümkünse özetle nedir?
Bu sorunuzu, tam da az evvel anlatmaya çalıştığım sorunla temaslı olarak yanıtlamak isterim. Her iktidarın bir ömrü vardır. Vakitle yıpranırlar ve halkın dayanağını kaybederek iktidardan düşerler. Bu durum AKP için de geçerlidir. Fakat kıymetli olan, AKP’nin siyasi miadını doldurmasını beklemek, bu vakit içinde de zulümlere ve tahribatlara seyirci kalmak yerine, demokrasi gayretini büyüterek iktidar değişimini zorlamaktır. Yani sandıktan yalnızca AKP’nin yerine rastgele bir iktidar çıkarmak yerine, olabilecek en demokratik seçeneği çıkarabilmektir, asıl muvaffakiyet.
Ayrıyeten demokrasi çabası, geniş toplumsal kısımların dayanağını alır ve kitleselleşirse seçim de bir an evvel yapılır ve değişim daha erken başlar. Böylelikle zulmün yaratacağı daha fazla tahribatın da önüne geçilmiş olur. AKP’nin zaten gitmesini beklemek yerine, çabayı ve demokratik güç birliğini, ittifakı büyütelim diyorum.
Davetini yaptığınız demokrasi cephesini isimlendirmeniz mümkün mü? Örneğin UYGUN Parti, DEVA, Gelecek ve Saadet partilerini de potansiyel bileşenler olarak görüyor musunuz?
Ben muhalefet cephesinde hiçbir ayırım yapılmadan, ön kural ve ön yargılara teslim olunmadan herkesin demokrasi unsurlarında buluşması gerektiğine inanıyorum. Yoksa bagajı, eleştirel geçmişi olmayan siyasetçi ya da parti var mı ki? Bence tüm siyasetçiler olarak geçmişimize özeleştirel yaklaşarak geleceğe odaklanmamız dışındaki her türlü yol, muhalefete kaybettirir.
Yaşanan meselelerin büyüklüğünü, yakıcılığını, aciliyetini görerek her siyasetçi, demokrasi için yan yana durmak zorundadır. Bunu yapmayan yahut yapamayanları halk da tarih de affetmez.
İzleme imkanınız olmadığını biliyorum fakat tahminen mealen size iletmişlerdir: Medyascope’ta iki metninizi değerlendirdiğim bir yayında sizin “ne?” sorusunu cevaplarken “nasıl?” sorusunu tıpkı netlikle cevaplamadığınızı ileri sürdüm. Örneğin demokrasi cephesinin olası bileşenleri ortasındaki geçmişten gelen problemlerin nasıl aşılır?
Ben, hapishanedeki siyasetçi bir rehine olarak dışarıya bir tartışma metni sundum yalnızca. Bunu eksiğiyle, gediğiyle tartışıp geliştirmek, hayata geçirmek dışarıdakilerin işidir. Ben buradan kimse ismine karar da veremem pratik siyasete müdahale de edemem. Bunun için durumum da imkanım da yok. Hasebiyle “nasıl” sorusunun pratikteki yanıtını dışarıdaki siyasetçiler bulacak. Ben elimden gelen takviyesi sunarak kolaylaştırıcı olabilirim lakin.
Örneğin, siyasi hedefle bir ortaya gelmeden evvel tüm önderler, yalnızca aile ziyareti kapsamında ve insani ilgi çerçevesinde, bir kahvaltı için rastgele bir önderin konutunda buluşarak birbirlerini daha yakından tanımaya, daha iyi anlamaya uğraş edebilirler. Mesela ben dışarıda olsaydım bir sabah Başak ile birlikte Meral Hanım’ın kapısını çalar ve “Kahvaltıya geldik” derdim.
Yıllar evvel, Ankara’da, bir akşam Tayyip Bey’in meskenine neredeyse bu biçimde gidecektim. (Rahmetli Dengir Beyefendi de bunu önermişti.) Fakat Sayın Erdoğan bizim açımızdan daima öngörülemeyen bir önder oldu. Bizimle insani, siyasi bağlantı geliştirmede ketumdu. Tahlil sürecinde bile böyleydi. Olağanda diğerlerine karşı bu türlü olmadığı biliniyordu fakat bize karşı daima ketumdu. Halbuki ben şuna inanıyorum; evvel birbirimizin insan istikametine odaklanalım ki, siyasi sıkıntılarımıza dair tahlil noktasında daha iyi anlaşabilelim. Hepimiz bu acılı coğrafyanın bahtsız çocuklarıyız, nasıl olur da birbirimize düşman üzere bakarız? Ben bunu kabul etmiyorum.
Siyaseten daima farklı yerlerde durduk, duracağız. Çoğulcu demokrasinin gereği de budur aslında. Lakin bizler birbirimiz için ne düşmanız ne de tehdit. Perişan hale getirilmiş Türk’ün de Kürt’ün de sıkıntısını birlikte çözüp, birlikte ömrü mümkün kılmakla sorumlu siyasetçileriz. Ancak evvel insanız, sonra siyasetçi. Siyasetçi kimliğimiz insanlığımızın önüne geçmemeli. Geçince kamplaşma başlıyor, karşılıklı suçlamalar yapılıyor ve tüm diyalog kapıları kapanıyor, siyaset tükeniyor. Halbuki siyaset tahlil üretmek için var.
‘HDP’Yİ SIKIŞTIRMAK YERİNE CESARETLENDİRMELİLER’
Daha kıymetlisi iktidar ortaklarının, muhalefetin bir ortaya gelmesini “beka” söylemi ve HDP’yi şeytanileştirerek ve ellerindeki sonsuz imkanları kullanarak engellemeye çalışmaları nasıl etkisiz kılınabilir?
Bunun en tesirli yolu, barış siyasetini büyütmektir. Tüm HDP’liler içtenlikle silahların susmasını, çatışma ortamının sonuncu olarak bitmesini istiyor. Bundan hiç kimsenin kuşkusu olmasın. Başka partiler de bunu istiyorsa -ki farklı tanımlar yapsalar da bunu istediklerini söz ediyorlar- o halde HDP’yi sıkıştırmak yerine HDP’ye takviye olmalılar, HDP’yi cesaretlendirmeliler. Bunu da lakin siyaseti öne çıkararak, siyasi tahlillere açık olarak yapabilirler.
Askeri sistem dışında bir yol önermeyenler barışa nasıl katkı sunabilirler ki? “HDP terörle ortasına aralık koysun, terörü kınasın” dayatması yerine bence, “Şiddetin en son olarak sonlanması için HDP’nin tekliflerini dinlemek ve pahalandırmak istiyoruz” demeliler. Bundan bir şey kaybetmezler. Bilakis, Türkiye toplumunun faydasına olur bu.
HDP’nin mevcut potansiyelini tam olarak harekete geçiremediğini ve bunun tek sebebinin devletin engellemeleri olmadığını düşünenler var ve ben de onlardan biriyim. Katılır mısınız?
Buna, en başta kendimi de dahil ederek katılıyorum. HDP olarak gücümüzün farkında değiliz. Gücümüzü tahlil siyaseti için gereğince kullanamıyoruz. HDP idaresi barış için de tüm problemlere siyasi tahliller için de daha fazla inisiyatif geliştirebilmelidir, kendilerine itimatları tam olmalıdır. Halk onlardan, öncelikle barış siyasetini büyütmelerini ve kesinlikle bir tahlil yolu açmalarını bekliyor. Türk’ü de Kürt’ü de HDP’den haklı olarak bunu istiyor ve bekliyor.
HDP idaresi de bunu başaracak birikime, tecrübeye ve takıma sahiptir. Barış siyaseti; şiddeti, ekonomik meseleleri, adaletsizliği, demokrasiyle ve özgürlükle ilgili problemleri birbirleriyle temaslı, ancak adım adım çözmeyi hedefleyen, ilgili aktörleri ve muhatapları en gerçekçi çerçevede tahlilin kesimi haline getiren bir yol haritası içermelidir.
Görebildiğim kadarıyla HDP, zorlansa da bunu yapmaya çabalıyor, bunun için büyük emek harcıyor. Tüm hücumlara, kışkırtmalara ve provokasyonlara karşın HDP’nin bundan vazgeçmemesi son derece pahalı ve kıymetlidir. Bu noktada HDP’nin hakkını teslim etmek gerekir.
RÖPORTAJIN TAMAMI
Gazete Duvar
