Covid-19 salgını sürecinde birinci sefer yayınlanan vilayet bazında 7 günlük hadise sayıları çarpıcı bir gerçeği göz önüne serdi. Sıhhat Bakanlığı’nın açıkladığı datalara nazaran geçen hafta Trabzon, Rize, Ordu, Giresun ve Samsun olmak üzere Karadeniz bölgesindeki beş kent 100 bin şahsa nazaran oranlandığında hadise sayısında büyük farkla öne çıktı.

Haritaya nazaran 8-14 Şubat ortasında Trabzon’da 100 bin şahısta 228, Samsun’da 100 bin bireyde 171, Rize’de 100 bin bireyde 202, Ordu’da 100 bin bireyde 194, Giresun’da 100 bin şahısta 184 şahısta Covid-19’a rastlandı. Bu oran İstanbul için 100 binde 60, Mardin, Hakkari, Diyarbakır üzere vilayetlerde ise 100 binde 25’in altında kaldı.

‘KÖYLERDE TOPLANILIYOR’

Deutsche Welle Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine nazaran, Karadeniz’de olayların daha sık görülmesinin birçok nedeni var. Bölgede vazife yapan tabipler bu sorunun karşılığını özetle şöyle veriyor;

Trabzon Tabip Odası Lideri Dr. Kibar Yaşar İnanç: Karadeniz’de alınan önlemler öteki vilayetlerle çabucak hemen tıpkı. Bu durum Karadeniz halkının daha iç içe hayat şeklinden kaynaklanabilir. Karadeniz’deki vilayetler birbirine yakın olduğu için vilayetler ortası gidiş ve geliş de fazla. Bu daima hareket de Covid’in yayılmasında başrol oynuyor. Karadeniz halkı köy irtibatını da koparmyor. Bilhassa cumartesi pazar sokağa çıkma yasağını da köylerde kıymetlendirmek emeliyle halkımız köylere çıkıyor. Maske ve uzaklık burada geri planda oluyor. Hafta içi bu beşerler kente indiği vakit da almış oldukları virüsü yayma ihtimalinin çok yüksek olduğu kanaatindeyim.

‘KONGRELER DE İPTAL EDİLMELİYDİ’

Madem ki cenaze, düğün, dernek, kafeler üzere kalabalığın olduğu yerlerin Covid’in yayılımında başrol oynadığını kabul edip buna nazaran önlem alıyorsak bu periyotta kimi kongrelerin de iptal edilmesi yahut ertelenmesi gerekiyordu. Bu kongrelerin de Covid’in yayılmasında başrol oynadığını düşünüyorum.”

Sıhhat Bakanlığı Bilim Heyeti Üyesi ve Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Tevfik Özlü: Olay sayılarındaki yükseklik Karadenizlilerin bir ortada yaşama kültürüyle irtibatlı. Bu bölgede hizmet veren bir tabip olarak müşahedelerim, aile içi bulaşların bu bölgede çok fazla olduğu. Zira biz birebir aileden çok sayıda hastayı tıpkı anda tedavi ediyoruz. Bakıyorsunuz üç jenerasyon bir ortada hastalanıyorlar. Birebir aileden sekiz on kişi, bazen daha fazla sayıda hastalanıyor ve kimileri hastaneye yatıyor, kimileri ağır bakımda tedavi ediliyor, vefat edenler oluyor.

Bunun altında bölge beşerinin toplumsal olarak çok sıcakkanlı olması ve bir ortada yaşaması yatıyor. Aileler köylerinde çok sık bir ortaya geliyor. Beş altı aile baba ocağında bir ortaya geliyor. Kardeşler, anneler babalar, büyük anneler, büyük babalar, torunları evlatlar daima birlikte hafta sonu kahvaltılar, sohbetler keyifli hoş vakit geçiriyorlar. Buna bazen bahis komşu da dahil oluyor. Bu klâsik paylaşım, toplumsal davranış maalesef aile içi bulaşları artırıyor.

Diğer kentlerden bölgeye gidiş gelişlerin sık olması da Karadeniz’de bulaşların fazla olmasında tesirli. Dünyanın her ülkesinde Karadenizli var. Münasebetiyle kendi memleketleriyle de bağlarını asla koparmıyorlar ve daima buraya gelip gidiyorlar. Her yerden buraya insan hareketliliği var. Bu da bulaşmada değerli bir sorun diye düşünüyorum.”

Türk Tabipleri Birliği Halk Sıhhati Kolu Lideri Uzman Dr. Nasır Nesanır: Bölgedeki yüksek olay oranlarında iç içe ömür tek etmen olamaz. Şayet o denli olsaydı Doğu Anadolu’da da birebir tesirin görülmesi gerekirdi. Bu olay artışlarının nedeni Karadenizlilerin İstanbul’da oturması, bu 15 gün okul tatili boyunca bölgede hareketliliğin fazla olması olabilir. Yüksek olay oranının nedenlerini kesin olarak bilmek mümkün değil. Zira bilgiler hala eksik açıklanıyor. Şayet filyasyon raporları bizimle paylaşılırsa bu olayların nerelerden kaynaklandığını, düğünlerden mi kaynaklandığını, toplu parti toplantılarından mı kaynaklandığını, İstanbul’dan mı geldiğini çok daha net bir halde söyleyebiliriz.

Samsun Tabip Odası Lideri Uzman Dr. Funda Neslihan Furtun: Olay oranlarındaki yükseklik mutant virüsle ilgili olabilir. Bakanlığın yayınladığı haritada gözüken yüksek oranlar şaşkınlık yarattı. Zira günlük olay sayılarımızda bu artışı görmüyoruz. Olay sayılarının en yüksek olduğu Kasım-Ocak dönemine nazaran Şubat ayında 1/7 oranında azalma olduğunu biliyoruz. Günlük olay sayısı 2000’in üzerindeyken 300’lere düştü. Bu düşüşe karşın son açıklamada Türkiye’nin en yüksek vilayetlerinden olmamız, mutant virüsün vilayetimizde ve Doğu Karadeniz’de daha fazla görülmesinden kaynaklanıyor olabilir.” (HABER MERKEZİ)

Gazete Duvar