Her sanat aktifliğini koronavirüs salgını nedeniyle “uzaktan” yaptığımız sürecin akabinde Kadıköy Eylül Sahnesi tiyatroseverleri “yakından” oyun izlemeye davet ediyor. “Dimios”, tarih boyunca her toplumda var olan cellatlık ve cellatlara dair bakış açısını tersyüz etmeye çağırıyor. Ali Can Karagülmez’in hem yazıp hem oynadığı oyunu Zafer Metin yönetiyor. Deniz Uzun’un direktör yardımcılığını yaptığı, Yavuz Eren’in dekorunu oluşturduğu oyuna Aygül Sonay Güntav da kostüm açısından dayanak veriyor.
DAİMA YANLIŞ ANLAŞILDILAR
Tarih boyunca hükümdarlar, kraliçeler, padişahlar, diktatörler tarafından birileri idam ettirildi. Bu idamlara bir oyun oynanıyormuş üzere ya da tahminen de sadece eğlenmek için giden halk, “Kralım çok yaşa!” naralarıyla durumu kanıksamış ve idam buyruğu verenleri yıllarca yüceltmiş oldular. Lakin hareketi gerçekleştiren cellatlarsa daima makûs bilindi ve lanetlenen oldu. O denli ki paraları bile lanetli olduğu için pazarlarda alınmadı, konutları daima kentin dışında oldu, çocukları yalnızca ya cellat oldu ya da cellatlarla evlendirildi.
Edebi ortamda çok da işlenmeyen ya da ilgi devşirmeyen bu tarihî mesleği yapanın hisleri Ali Can Karagülmez tarafından son derece akıcı, ironik ve esprili bir lisanla sahneye taşındı. Oyuna hazırlanırken kendisine önemli bir tarihi pusula oluşturduğunu söyleyen muharrir, tarihte ötelenmiş olan bu mesleğin ve celladın da insan olarak prestijinin iade edilmesine, tiyatro sahnesinde çarpıcı bir dekor, karakter zenginliği ve düşündürücü bir ironi ile öncülük ediyor.
İÇİNİ DÖKEN BİR CELLAT…
Dimios bir cellat lakin tarihteki bütün cellatların da ete kemiğe bürünmüş hali. Müellif, metni kaleme alırken tek bir kahramanda birden fazla tarihi kişiliği canlandırmayı amaçlamış. Bu tek kişilik oyunda Dimios, antik Yunan’dan XIV. Louis’ye, Osmanlı devrinden çağdaş cellatlığa kadar her devirde var olan cellatların tek beden olmuş haline farklı bir bakışla bakmamızı istiyor.
Dimios hürmet kavramıyla başlayıp “emir kulu” tabirine değinerek aslında cellatların da bir insan olduğunu ve haklarında hakikat bilinen yanlışlar olduğunu gün yüzüne çıkarıyor.
Ali Can Karagülmez’in tek kişilik ve ağır anlatımlı performansı ve Zafer Metin’in başarılı rejisi izleyiciyi kendine hayran bırakıyor. Aktör, perdenin açılışından oyunun sonuna kadar devinim halinde ve ölçülü bir rol yeteneğiyle tipten tipe giriyor. Canlandırdığı her cellat için de ağır bir ön çalışma gerçekleştirdiğini izleyicinin zihninde imliyor.
Oyunun dekoru ise her devirde tanınan olan azap ve idam araçlarıyla donatılmış. Böylelikle oyun boyunca tarihî bir gezintiye çıkılacağının da işareti veriliyor.
Anlaşılmak isteyen bir celladın iç dökme ya da feryadına kulak vermek isteyenler bu sarsıcı ve düşündürücü oyunu önümüzdeki günlerde Kadıköy Eylül Sahnesi’nde izleyebilirler. Ekim ayı programı ve her türlü bilgi sahnenin toplumsal medya hesaplarında mevcut.
Alkışları bol olsun!
Cumhuriyet
