Merkez Bankası Naci Ağbal’ın vazifeden alınmasının akabinde döviz kurları dün akşam saatlerinde süratli bir dalgalanma yaşadı. Gözlerin çevrildiği Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’dan bu sabah erken saatlerde yazılı açıklama geldi.
Bakan Elvan, özgür piyasa düzeneğinden rastgele bir odunun ‘kesinlikle kelam konusu olmayacağını’ belirterek, ‘makroekonomik istikrarın ön şartlarının fiyat istikrarı ve finansal istikrar olduğunu’ tabir etti. Bu alanlarda istikrar olmaksızın, güçlü, kaliteli ve sürdürülebilir bir büyümeye ulaşmanın mümkün olmayacağını vurgulayan Elvan, “Uygulamakta olduğumuz ‘enflasyonda düşüşü önceliklendiren’ makro siyaset çerçevesi, enflasyonda kalıcı düşüş sağlanana kadar kararlılıkla sürdürülecektir. Maliye siyasetlerini, para siyasetini tamamlayıcı tarafta fiyat istikrarını desteklemek maksadıyla uygulamaya devam edeceğiz” değerlendirmesinde bulundu.
Piyasaların aktif ve sağlıklı işleyişini son derece önemsediklerini söyleyen Elvan, şu açıklamayı yaptı:
“Bu kapsamda özgür piyasa sisteminden rastgele bir taviz mutlaka kelam konusu olmayacak, liberal kambiyo rejiminin uygulanmasına kararlılıkla devam edilecektir. Islahat paketimizde yer alan aksiyonlar de yapısal temellerimizi daha da güçlendirecek, muhtemel şoklara karşı direncimizi artıracaktır.”
‘MERKEZ BANKASI LİDERİNİN DEĞİŞİMİ MEYDAN OKUMA DEĞİL’
AK Parti Genel Lider Yardımcısı ve İktisat İşleri Lideri Nurettin Canikli de toplumsal medyada yaptığı açıklamada Naci Ağbal’ı eleştirdi. Canikli iletisinde, “Hükümetin, optimal olumlu gerçek faiz düzeyinin belirlenmesinde para siyaseti araçlarını rasyonel kullanmadığını ve bu nedenle de iktisada büyük bir mali yük getirdiğini düşündüğü Merkez Bankası liderini değiştirmesi piyasalara meydan okumak değildir” dedi.
Canikli’nin bildirileri şöyle:
“Merkez Bankası liderlerine Kanunla verilen öncelikli misyon fiyat istikrarının sağlanmasıdır. Bugüne kadar misyon yapan tüm Merkez Bankası liderleri Kanunla verilen fiyat istikrarının sağlanması maksadına daima sadık kalmışlardır. Merkez Bankası Başkanlığı vazifesine getirilen rastgele birisinin bu maksadın dışına çıkması mümkün değildir, eşyanın tabiatına alışılmamıştır.
Hükümetlerin temel maksadı olan istikrarlı büyümenin lakin öngörülebilir ve makul düzeylerde denetim edilebilen fiyatlar genel seviyesi ile gerçekleştirilebildiği bilimsel bir olgudur. Para siyaseti araçları da bu gerçek göz önünde bulundurularak dizayn edilir. TL cinsi varlıklara sağlanan gerçek getirinin müspet bir bedelde dengelenmesi, TL cinsi varlıklara olan talebin canlı tutulması için gereklidir. Negatif gerçek faizin TL cinsi varlıklardan altın ve dövize hakikat yönelişi ve dolarizasyonu hızlandırdığı bilinmektedir ve görülmüştür.
İktisat tek bir istikrardan ibaret değildir, bir istikrarlar manzumesidir. Tüm bu dengelerin birlikte kıymetlendirilmesi ve modellenmesi gerekir. Müspet gerçek faizin para ikamesini durduracak, hatta karşıt para ikamesinin önünü açacak düzeyde olması rasyonel olmanın bir gereğidir. Öbür taraftan, müspet gerçek faizin optimal düzeyde olması da bir zorunluluktur. Optimal düzeyin altında kalan gerçek faiz oranı dolarizasyon akışını durdurmaz. Optimal düzeyin üzerinde belirlenen gerçek faiz ise iktisat için maliyetler ortaya çıkarır.
Üretim, ihracat, istihdam gayelerini olumsuz istikamette tesirler. Finans kuruluşlarının etkin kalitesini bozar. Optimal gerçek faiz düzeyi için yol gösterici faktörlerden bir tanesi beklentilerdir, piyasa beklentisidir. Piyasa beklentisi müspet gerçek faizin hududunu belirler. Piyasa beklentisinin üzerine çıkılması iktisada yük getirir, enflasyon beklentisini üste taşır. İktisattaki fiyatlamalar da yükselen enflasyon beklentisine nazaran realize olur. Bu durum Merkez Bankasının temel gayesi olan fiyat istikrarının sağlanmasını da zorlaştırır.
Hükümetin, optimal olumlu gerçek faiz düzeyinin belirlenmesinde para siyaseti araçlarını rasyonel kullanmadığını ve bu nedenle de iktisada büyük bir mali yük getirdiğini düşündüğü Merkez Bankası liderini değiştirmesi piyasalara meydan okumak değildir. Yalnızca iktisadın kaynaklarının ve para siyaseti araçlarının verimli ve tesirli kullanılması gerektiği hassasiyetini yansıtır. Türkiye iktisadı 19 yıldır piyasa kurallarını hiç taviz vermeden uygulamış, iç ve dış şokların ağırlaştığı devirlerde dahi sermaye hareketlerinin liberalizasyonunu sağlamıştır. Türkiye iktisadı için piyasa iktisadı kurallarının kararlılıkla uygulanması altının çizilmesi gereken bir kredibilite kaynağı olmuştur. Bundan sonra da piyasa kurallarının ve sermaye hareketlerindeki liberalizasyonun kararlılıkla uygulanması kırmızı çizgiler olmaya devam edecektir.”
(EKONOMİ SERVİSİ)
Gazete Duvar
