Evvel boşaltılmasını büyük bir hüzün ile izledik, sonra yavaş yavaş yıkılışını. Bir yerlerde duyduğumuz bir koku bize geçmişten bir anı hatırlatır. Ben de ailemle gittiğim eski Atatürk Kültür Merkezi’nde duyduğum o kokuyu hatırladım. Ne çok emek, ne çok sanatkarın teri var AKM sahnelerinde. Artık de yeni Atatürk Kültür Merkezi’nde büyük emekler, ihtişamlı şovlar, tiyatrolar seyredeceğiz.
29 Ekim’de açıldı ve olağan biz davetli değildik. Evvelki gün ise biletli birinci temsili seyretmeye gittik. Her şey çok hoş görünüyordu. “Sinan” operasını seyrettik.
Yapıtın bestesi Prof. Hasan Uçarsu’ya, librettosu Halit Refiğ’in tıpkı isimli senaryosundan hareketle Dr. Bertan Rona’ya ilişkin. Orkestra şefliğini Gürer Aykal, sahne idaresini ise İtalyan direktör Vincenzo Grisostomi Travaglini üstleniyor.
Sinan rolünü Ali Murat Erengül üstleniyor.
Ben bir opera sanatı uzmanı değilim. O kısmını işin uzmanı eleştirmenler beğenir mi bilmem, aslında yakın vakitte okuruz tenkitleri. Fakat şunu söyleyebilirim ki gösterişli, ihtişamlı bir dekor, bizi bizden alan bir orkestra ve bilhassa dinlemekten çok keyif aldığım iki isim var: Mimar Sinan’a ses veren Ali Murat Erengül ve Mihrimah Sultan’a ses veren Hale Soner.
Erengül’ün güçlü sesine diyecek yok, yorumu da sesi kadar güçlü. Erengül’ün her sözünün anlaşılması kıymetliydi bence zira birden fazla vakit birçok sanatkarın sözleri yapıtın bütününde anlaşılmıyordu. Bunun için de bir tahlil bulunmuş, sahnenin üst kısmında yer alan ekrandan okuyabildik.
Hale Soner, Mihrimah Sultan’ı canlandırıyor.
Soner’e gelince role ve sahneye hakimiyeti çok iyi, sesine, yorumuna aslında diyecek yok, kendini kanıtlamış bir opera sanatkarı. Devlet Opera ve Balesi’ndeki herkes bu yapıta büyük emek vermiş. Orkestrayı ise işinde çok başarılı bir isim Şef Gürer Aykal yönetti. İki perde olarak hazırlanan yapıt, evvelki günkü temsilde 90 dakika kesintisiz olarak sahnelendi. Bertan Rona’nın finalde Yahya Kemal’in Süleymaniye’de Bayram Sabahı şiirini kullanması çok etkileyiciydi. Rona, bu metinde kronolojinin değil ontolojinin değerli olduğunu daha evvel verdiği demeçlerde lisana getirmişti. Rona, “Çünkü bizler bu coğrafyanın insanları olarak vakit dediğimiz şeyin yaratılmış bir şey olduğuna inanıyoruz. Hasebiyle bu metinde kronoloji değil ontoloji değerli, yani tevhit kavramı bütün yapıtın temelinde yer alıyor. Hem yerde hem de vakitte birlik kelam konusu. Bizden bir mevzuyu, İslam muhitinden ve doğudan bir mevzuyu, Avrupa medeniyetinin sözünü en yüksek noktada bulduğu bir opera formuyla vermek üzere riskli bir ögesi barındırdığı için zorlandığımı itiraf edebilirim” açıklamalarını yapmıştı. Rona’nın tüm bu telaffuzlarını yapıtta açıkça görebiliyoruz.
Opera’nın konusuna gelecek olursak, 1538’de Sinan’ın Prut Irmağı üzerine inşa ettiği köprüyle Yasal Sultan Süleyman’ın dikkatini çekmesini, sonrasında ortalarında gelişen dostluğu ve Sinan’ın birbirinden kıymetli yapıtlarının gerisindeki hikaye ve olayları anlatılıyor.
Dün akşam dünyanın en değerli orkestralarından Londra Filarmoni Orkestrası konserine mesken sahipliği yapan AKM’de, “Aida” operası da 7 ve 8 Kasım tarihlerinde sahnelenecek.
Cumhuriyet
