Birleşmiş Milletler (BM) raporlarına nazaran tüm dünyada 2019 yılında yüzde 8,4 olan yetersiz beslenme oranı, geçen yıl yüzde 9,9’a çıktı. BM’ye nazaran genel olarak 2,3 milyardan fazla insan yani dünya nüfusunun yüzde 30’u, yıl boyunca kâfi besine erişimden mahrum kaldı. Açlık yaşayan ve yetersiz beslenen kişi sayısı 2020’de salgın nedeniyle 118 milyonluk bir artışla yaklaşık 768 milyona yükseldi.

Prof. Dr. Yeşim Ekinci, 16 Ekim Dünya Besin Günü vesilesiyle, Covid-19 ve iklim değişikliği tesirindeki besin sistemine ait değerlendirmelerde bulundu.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK TEHDİT ALTINDA

İnsan nüfusunun 2050 yılına kadar 10 milyara ulaşacağının varsayım edildiğini belirten Prof. Dr. Ekinci, bu durumun inançlı ve daima besin arzı konusunda değerli bir telaş yarattığını vurguladı.

İklim değişikliğinin yarattığı hava şartlarının besin üretimini, güvenliğini, istikrarını, besine erişimi, beslenmeyi ve çevresel sürdürülebilirliği tehdit ettiğini anımsatan Ekinci, iklim değişikliği nedeni ile artan açlık oranlarının Covid-19 pandemisi ile birleşerek daha da artış gösterdiğine işaret etti.

“GÜVENLİK AÇIKLARI ORTAYA ÇIKTI”

Covid-19’un besin yoluyla bulaştığına dair bir data olmasa da pandemi sürecinin üretimden tüketime kadar tüm besin sisteminin işleyişini etkilediğinin altını çizen Ekinci, “Covid-19 pandemisi; hijyen, antimikrobiyal direnç, zoonotik hastalıklar, iklim değişikliği ve besin sahtekarlığı üzere besin ile ilgili birçok mevzuda besin üretim ve denetim sistemlerindeki güvenlik açığının da öne çıkmasına neden oldu” diye konuştu.

“COVİD-19 BESİN FİYATLARINDA ENFLASYONA YOL AÇTI”

Prof. Dr. Yeşim Ekinci, Covid-19’un besin sisteminde, besin kaybı ve israfına neden olan gibisi görülmemiş bir zorluk da oluşturduğunu vurgulayarak “Stoklama, arz kıtlığı ve fiyat artışları, talebin düşmesine ve besin arzının bozulmasına yol açtı. Çok sayıda ülke, Covid-19 toplumsal aralık tedbirleri, döviz devalüasyonları ve başka faktörlerden ötürü devam eden arz kesintilerini perakende düzeyinde yüksek besin fiyatı enflasyonu ile karşı karşıya kaldı. Artan besin fiyatları, gelirlerinin büyük bir kısmını besine harcayan düşük ve orta gelirli ülkelerdeki insanları yüksek gelirli insanlara nazaran daha fazla etkiledi” tabirlerini kullandı.

“İKİ KATINA ÇIKMASI BEKLENİYOR”

1961 yılından bu yana kişi başı besin arzının yüzde 30’dan fazla artış gösterdiğini anımsatan Ekinci, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Gıda sistemini tehdit eden Covid-19, iklim şokları, çekirge salgınları ve silahlı çatışmalar nedeniyle besin güvencesizliği yaşayan insan sayısının iki katına çıkması bekleniyor. Bu süreçte etkilenen ülkeler, besin kaynaklarının halka açık ve uygun fiyatlı kalmasını sağlamak için besin ve tarım siyasetlerini yine gözden geçirmek ve değiştirmek zorunda kaldı.”

“GIDA SİSTEMİ YİNE TASARLANMALI”

Ulusal besin kaynaklı olayların süratle milletlerarası acil durumlara dönüşebileceğine vurgu yapan Prof. Dr. Yeşim Ekinci, şunları kaydetti:

“Bu da çok uluslu ve disiplinlerarası (tarım, sıhhat, etraf, ticaret, ticaret) iş birliği muhtaçlığını çok kıymetli hale getiriyor. Besin güvenliği konusundaki eş vakitli uğraşlar, ülkelerin uzun vadede dayanıklılıklarını artırmalarına yardımcı olacaktır. Covid-19, besin sisteminde olduğu kadar insanların sistem hakkındaki niyetlerinde de büyük bir değişim oluşturdu. Global besin sisteminin nasıl daha esnek hale getirileceği ve herkesin kaliteli besine erişebilmesi için besin üretme ve dağıtma formumuzun yine tasarlanması gerekliliğini ortaya çıkardı.”

Cumhuriyet