DİYARBAKIR – Van Devlet Tiyatrosu 2012-2013 döneminde Cuma Boynukara’nın Ehmedê Xanî’nin “Mem û Zîn” yapıtından uyarladığı “Mem ile Zîn” isimli oyununu sahneledi. Prömiyere davet edilen Boynukara Van’a giderek oyunu izledi. Lakin sahnelenen oyunda, müsaadesi alınmadan, Boynukara’nın kabul edemeyeceği değişiklikler yapılmıştı.
Yapılan değişiklikleri o devir “rezalet” olarak kıymetlendiren Boynukara, oyunun mana ve kurgusal bütünlüğünü bozacak biçimde değiştirildiğini belirterek, 16 Kasım 2012 yılında Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü hakkında, İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nde dava açtı ve davayı kazandı.
İstanbul Anadolu 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi oyun muharririni haklı buldu ve Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nü 63 bin 600 TL maddi, 15 bin TL de manevi tazminat ödemeye mahkûm etti.
NEWROZ, ‘NEVRUZ’ YAPILAMAZ
Yapılan değişiklikler uzman raporuna da yansımıştı. Mahkeme, “Mem ile Zîn” isimli eser ile sahnedeki ‘Mem ile Zin’ ortasında farklar vardır. Oyunun ismi, ‘Mem ile Zîn’ yerine ‘Mem ile Zin’ olarak değişmiştir. “‘î’ ile ‘i’ ortasındaki fark, oyunun sahnelendiği coğrafya itibariyle bakıldığında, dilsel ve kültürel açıdan kıymetli bir detay ve değişimdir. Muharririn oyununda, ‘Newroz’ olarak kullandığı bayramın, sahnede ‘Nevruz’a dönüşümü, muharririn politik duruşu ve referans çerçevesi düşünüldüğünde, toplumsal etrafını prestij açısından etkileme gücüne sahiptir. Bahse mevzu öteki farklılıklar (ifade farkları, metin atlamaları, sahne sıra değişiklikleri) eser sahibi ile bir telif kontratının ve müsaadenin de olmadığı göz önüne alındığında, itibar ve prestij açışından müellifi etkileme potansiyeline sahiptir” biçimindeki uzman raporunu dikkate almıştı.
YARGITAY BOYNUKARA’YI HAKLI BULDU
Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, mahallî mahkemenin verdiği karara itiraz edince belge Yargıtay’a gitti. Belgeyi inceleyen Yargıtay 11. Hukuk Dairesi, davacı Cuma Boynukara’yı haklı buldu.
25 Mart 2021 tarihinde belgeyi karara bağlayan Yargıtay, “Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya ve tüm belge kapsamına nazaran; davanın kısmen kabulü ile 63.600,00 TL maddi tazminatın ve 15.000,00 TL manevi tazminatın 02.10.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili ile davacıya ödenmesine” karar verdi.
‘DEMEK Kİ NEWROZ VARMIŞ’
Yargıtay kararını kıymetlendiren Cuma Boynukara, “Yaklaşık 10 yıl uğraş ettim ve sonunda Yargıtay Newroz’un varlığına karar verdi. Bu mühlet içinde garip hesapları olanlara, iktidara yakın duranlara inandıramamıştım lakin Yargıtay kararı ortada, demek ki Newroz diye bir şey varmış” dedi.
Boynukara, uzun süren dava hakkında konuşurken yalnız bırakıldığını belirterek, “Parmak sallayıp davadan vazgeçmemi isteyenler olmuştu. Lakin ben haklı olduğumu bildiğim bir bahiste uğraş verdim ve kazandım. Bu haysiyet meselesiydi” biçiminde konuştu. (DUVAR)
Gazete Duvar
